پیش‌بینی درگیری تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس سرمایه‌های روان‌شناختی‌ و اجتماعی

یکی از عمده‌ترین چالش‌های آموزشی در محیط کلاس، درس و مدرسه بی‌رمقی، کم میلی و کاهلی دانش‌آموزان به امورات تحصیلی است که عموماً ناراحتی و ابراز نارضایتی دست اندرکاران تعلیم و تربیت را به همراه دارد. از این‌رو، هدف اصلی مقاله حاضر پرداختن به درگیری تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس سرمایه‌های اجتماعی و روان‌شناختی است. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان متوسط اول و دوم شهرستان دهلران در سال تحصیلی 1398-1397 با حجم نمونه 321 نفر و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای است. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های استاندارد درگیری تحصیلی ریو(2013)، سرمایه روان‌شناختی لوتانز(2007) و پرسشنامه سرمایه اجتماعی است و اعتبار و پایایی آن از طریق دیدگاه‌های اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفت و میزان پایایی(آلفای کرونباخ) نیز 0.86 حاصل شد. یافته‌ها نشان دادند میانگین هر سه متغیر درگیری تحصیلی، سرمایه‌های اجتماعی و روان‌شناختی در وضعیت متوسط بودند. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد سرمایه‌های اجتماعی(0.54=r و p≤0.000) و روان‌شناختی(0.62=r و p≤0.000) با درگیری تحصیلی دارای رابطه مستقیم و معناداری هستند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان دادند که سرمایه روان‌شناختی و اجتماعی توانستند با ضریب بتای 0.40 و 0.34 به ترتیب متغیر درگیری تحصیلی را پیش‌بینی نمایند. مضافاً هر دو متغیر توانستند به میزان 0.43 تغییرات واریانس متغیر ملاک را پیش‌بینی کنند. بر اساس نتایج حاصل شده می‌توان گفت سرمایه‌های دوگانه مذکور قادر به اثرگذاری بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان هستند و از این‌رو باید به تقویت این دو در نظام آموزش و پرورش توجه ویژه شود.

Prediction of Students’ Academic Engagement Based on Social and Psychological Capitals

Some of the major challenges to teaching in classrooms and schools are students’ anergia, reluctance and sloth in academic affairs, which usually cause dissatisfaction among educators. Therefore, the main purpose of the present research was to investigate the students’ academic engagement based on social and psychological capitals. The statistical population consisted of high school students (junior and senior) of the city of Dehloran in the academic year 20182019, a sample of out of which 321 persons were selected through cluster sampling. Data collection tools were standard questionnaires of Rio’s Academic Engagement (2013) Luthans’s Psychological Capital (2007) and Social Capital, whose validity and reliability were examined according to experts’ opinions, and a reliability (Cronbach’s alpha) of 0.86 was obtained. The results showed that the means of all three variables of academic engagement, social capital and psychological capital were at an average level. Pearson’s correlation test indicated that social capital (r=0.54 and p≤0.000) and psychological capital (r=0.62 and p≤0.000) have direct significant relationship with academic engagement. Regression analysis results showed that psychological capital and social capital predicted academic engagement as R2=0.40 and R2=0.34 respectively. Moreover, both variables could predict the changes of variance of the dependent variable as R2=0.43. Accordingly, it can be concluded that these two capitals can affect students’ academic engagement. Hence, special attention should be paid to these capitals.