اثرات حفاظتی و آنتی‌اکسیدانی سیلیمارین در گوسفندان مبتلا به فاسیولوزیس تحت درمان با کلرسولون

فاسیولوز‏یس یک بیماری انگلی است که سبب آسیب‌های اقتصادی می‌شود. در مطالعه‌ی حاضر به ارزیابی اثرات حفاظتی‏ داروی سیلیمارین به تنهایی و همراه با داروی کلرسولون در گوسفندان آلوده به انگل کبدی فاسیولا هپاتیکا پرداخته شد. بدین منظور از 40 راس گوسفند نژاد سنگسری در پنج گروه 8 راسی شامل: 1 گوسفندان سالم بدون درمان، 2 گوسفندان مبتلا به  فاسیولوز‏یس بدون درمان، 3 گوسفندان مبتلا به فاسیولوز‏یس تحت درمان با سیلیمارین، 4 گوسفندان مبتلا به فاسیولوز‏یس تحت درمان با کلرسولون و 5 گوسفندان مبتلا به فاسیولوز‏یس تحت درمان با داروهای سیلیمارین و کلرسولون استفاده شد. پارامترهای بیوشیمیایی شامل تری‌گلیسرید، بیلی‌روبین، پروتئین تام، کلسترول و آلبومین سرم و همچنین سطح سرمی مالون‌د‌ی‌آلدئید، ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی و فاکتورهای هماتولوژیکی اندازه‌گیری و بین گروه­ها مقایسه شد. جهت آسیب­شناسی بافتی، مقاطعی از بافت کبد تهیه گردید. سطح سرمی کلسترول، تری‌گلیسرید، بیلی‌روبین، پروتئین تام و آلبومین گوسفندان مبتلا به فاسیولوز‏یس توسط درمان با سیلیمارین و کلرسولون، به­طور معنی‌داری بهبود یافت (05/0p<). ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی در گروه‌ تحت درمان با سیلیمارین در مقایسه با گروه 2 به­طور معنی‌داری افزایش یافت (0001/0p<) و میزان استرس اکسیداتیو کاهش یافت (01/0p<). همچنین سبب بهبود فاکتورهای خونی شد و از کاهش گلبول­های قرمز خون جلوگیری شد (05/0p<). میزان التهاب، فیبروز، نکروز و هایپرپلازی بافت کبد در گروه تیمار با سیلیمارین و کلرسولون در مقایسه با دیگر گروه‌های مبتلا به فاسیولوز‏یس به­طور معنی­داری کاهش یافت (0001/0p<). نتایج نشان داد که استفاده از سیلیمارین همراه با کلرسولون با تقویت رابطه فارماکوکینتیک و فارماکودینامیک باعث بهبود اثرات درمانی آنها در مداوای بیماری فاسیولوز‏یس در گوسفند می‌شود. ‏

Protective and antioxidant effects of silymarin in sheep with fasciolosis treated by clorsulon

Fasciolosis is a parasitic disease that causes economic losses. ‎In the present study, the protective effects of silymarin alone and in ‎combination with clorsulon were investigated in sheep naturally infected with ‎Fasciola hepatica. For this purpose, 40 Sangsari breed sheep ‎were used, which were divided into five groups, including 1 healthy sheep without treatment 2 ‎fasciolosis affected sheep without treatment 3 fasciolosis affected sheep  treated with silymarin 4 fasciolosis affected sheep treated with ‎Clorsulon, and 5 fasciolosis affected sheep treated with silymarin ‎and clorsulon. Biochemical parameters including triglyceride, total bilirubin, total protein, cholesterol, and albumin, were ‎measured. The serum level of malondialdehyde, total antioxidant capacity, and ‎hematological parameters were determined and compared among groups. Additionally, histopathological changes ‎were ‎‎‎investigated using light microscopy. Biochemical analysis showed significant ‎improvement in bilirubin levels, total protein, cholesterol, and albumin in sheep treated with silymarin ‎and clorsulon (p<0.05). Total antioxidant capacity increased in group treated with silymarin (p<0.05) compared to group 2, and the amount of oxidative stress decreased (p<0.01). Silymarin also improved hematologic factors and prevented a decrease in red blood cells (p<0.05).‎ Liver inflammation, ‎fibrosis, necrosis, and hyperplasia of the ‎bile ‎duct decreased significantly with the silymarin and ‎clorsulon group compared to the other groups ‎‎(p<0.0001). These findings ‎showed that using ‎silymarin in combination with clorsulon ‎improved their ‎therapeutic effects in treatment of ovine fasciolosis through enhancement of pharmacokinetic and pharmacodynamic relationship.