تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata (L.)Walp) بر اساس صفات زراعی و مورفولوژیک

جهت بررسی تنوع ژنتیکی با صفات مورفولوژیک و تعیین روابط بین این صفات، تعداد 32 ژنوتیپ لوبیای چشم‌بلبلی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو آزمایش جداگانه، در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در مرحله رشد رویشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، در سال 1392 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس برای اکثر صفات معنی‌دار بود که نشان می‌دهد تنوع بالایی برای صفات وجود داشت. تجزیه همبستگی ساده در شرایط تنش نشان داد صفات شاخص برداشت، وزن صددانه و عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال یک درصد و صفت روز تا 50 درصد رسیدگی غلاف در سطح 5درصد با عملکرد همبستگی مثبت و معنی‌دار داشتند. در شرایط نرمال وزن صددانه با تعداد دانه در غلاف همبستگی منفی و معنی‌دار در سطح احتمال 5 درصد و همبستگی مثبت و معنی‌دار در سطح احتمال 1درصد با عملکرد نشان داد. میانگین، انحراف معیار، واریانس، دامنه تغییرات، ضریب تغییرات برای هر کدام از صفات بررسی شده در دو شرایط نرمال و تنش ، محاسبه شد و نتایج تنوع بالای برای هر صفت نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه به عامل‌ها بر مبنای چرخه وریماکس نشان داد که در شرایط آبیاری نرمال و تنش به ترتیب چهار و سه عامل در مجموع 33/83 و 22/75 درصد از کل تغییرات داده‌ها را توجیه کردند. برای تعیین روابط بین ژنوتیپ‌ها و تعیین دوری ونزدیکی ژنوتیپ‌ها و گروه‌بندی آن‌ها بر مبنای صفات مورد بررسی، تجزیه خوشه‌ای با روش upmga انجام شد و در نهایت ژنوتیپ‌ها در چهار کلاستر مجزا گروه‌بندی شدند. با توجه به این نتایج ژنوتیپ‌های30، 313، 196، 186، 393، 307، 23 و 37 که عملکرد و اجزای عملکرد بالاتری در شرایط نرمال و تنش خشکی داشتند به عنوان ژنوتیپ‌های برتر شناسایی شدند.