تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های گندم دوروم با استفاده ازخصوصیات زراعی و مارکرهای مولکولی

این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در 25 ژنوتیپ گندم (21 لاین اصلاحی گندم دوروم، دو رقم بومی گندم دوروم به نام‌های زردک و گردیش، رقم گندم دوروم ساجی و رقم گندم نان سرداری) بر اساس صفات زراعی و فیزیولوژیکی در شرایط دیم در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (ایستگاه سرارود) در سال زراعی 91-1390 انجام شد. ژنوتیپ‌های مورد بررسی همچنین از نظر صفات مرتبط با مارکرهای مولکولی در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها برای اکثر صفات مورد بررسی وجود داشت. ژنوتیپ‌های شماره 11 (18e-bcris/bicum) و10 (18e-cbc 509 chiles/somat_301) به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را نشان دادند. تجزیه کلاستر و تابع تشخیص بر اساس صفات وارد شده در مدل رگرسیون عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها را در چهار کلاس گروه‌بندی کردند. در ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌ها با استفاده از مارکرهای issr از یازده پرایمر مختلف استفاده شد که بیشترین مقدار شاخص محتوای اطلاعات چندشکلی (pic) مربوط به پرایمر 6 (36/0) و کمترین آن مربوط به پرایمرهای 1 و 5 (22/0) بود. تجزیه خوشه‌ای به روش upgma و بر اساس ضریب تشابه دایس ژنوتیپ‌ها را در سه گروه دسته‌بندی کرد که ژنوتیپ شماره 25 (شاهد گندم نان) در یک گروه کاملاً جداگانه با فاصله زیادی از سایر گروه‌ها قرارگرفت. تجزیه خوشه‌ای براساس ضریب تشابه دایس نشان داد بیشترین ضریب تشابه بین ژنوتیپ‌های 9 (18e-camayo) و10 و کمترین ضریب تشابه بین ژنوتیپ‌های1 (18e-sora/2*plata) و 25 (سرداری) بود.