تاثیر تنش خشکی بر اثر ژن و قابلیت ترکیب لاین‌های ذرت دانه‌ای

در این بررسی، 36 ترکیب حاصل از تلاقی دو تستر k3653/2 (متحمل به خشکی) و k3615/1 (حساس به خشکی)) با 18 لاین براساس مدل لاین× تستر، در دو شرایط آبیاری کامل و شرایط قطع آبیاری در دوره پر شدن دانه در دو آزمایش جدا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقاتی مغان مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج برآورد اثر ژن‌ها با تجزیه لاین × تستر نشان داد هر دو اثر افزایشی و غالبیت در کنترل عملکرد دانه و اکثر صفات زراعی نقش داشتند. برآورد نسبت ترکیب‌پذیری عمومی به خصوصی نشان داد نقش واریانس غالبیت در کنترل عملکرد دانه مهم‌تر است. تخمین ترکیب پذیری لاین‌ها و تسترها به منظور شناسایی ترکیب شونده مطلوب و مفید در هر دو شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی نشان داد که لاین‌ها و تسترها برای عملکرد دانه، ترکیب‌پذیری عمومی معنی‌دار و متفاوتی داشتند. در دو شرایط مختلف روند چندان مشابهی در ترکیب‌پذیری لاین‌ها مشاهده نشد. لاین‌های l8، l11 و l17 در شرایط آبیاری نرمال و لاین‌های l1، l16 و l17 در شرایط قطع آب در مرحله پرشدن دانه، از نظر عملکرد ترکیب‌پذیری عمومی مثبت معنی‌دار و بهتری داشتند. تستر k3653/2 در شرایط نرمال و تنش خشکی ترکیب‌پذیری عمومی مثبت و معنی‌دار داشت. تلاقی‌های l1×t1، l4×t1 و l8×t1 در شرایط نرمال و تلاقی l9×t2 در شرایط تنش از نظر عملکرد ترکیب‌پذیری خصوصی مثبت معنی‌دار داشتند.