ژن‌های بیماریزایی و پاتوتیپ‌های Puccinia striiformis f. sp. hordei عامل بیماری زنگ زرد جو در چند منطقه ایران

به منظور تعیین پاتوتیپ‌های زنگ زرد جو، نمونه‌هایی از جو، جو موشی (hordeum morinum) و گندم آلوده به زنگ زرد (puccinia striiformis) از استان‌های مختلف ایران جمع‌آوری شد. جدایه‌ها بر اساس ایجاد آلودگی روی ارقام افتراقی زنگ زرد جو یا گندم، به ترتیب به عنوان فرم اختصاصیp. striiformis f. sp. hordei یا p. striiformis f. sp. tritici تشخیص داده شدند. ژن‌های بیماریزایی و پاتوتیپ‌های عامل بیماری زنگ زردجو با استفاده از ارقام افتراقی و بر اساس فرمول بیماریزایی/غیربیماریزایی تعیین شدند. در این بررسی جمعاً ده پاتوتیپ زنگ زرد جو شناسایی شد که هفت پاتوتیپ آن برای اولین بار در جهان گزارش می‌شوند. برخی از پاتوتیپ‌ها علاوه بر ارقام افتراقی جو، روی برخی ارقام افتراقی گندم یا تریتیکاله نیز بیماریزایی داشتند که احتمال دارد هیبرید بین دو فرم اختصاصی باشند. پاتوتیپ‌های psh-87 و psh-84 با شش ژن بیماریزایی دارای وسیع‌ترین طیف بیماریزایی و پاتوتیپ‌های psh-51 و psh-85 با سه ژن بیماریزایی طیف بیماریزایی کمتری داشتند. هیچ یک از پاتوتیپ‌ها روی ژن‌های rpsem1 وrpsem2 بیماریزایی نداشتند و روی ژن‌های rps4(yr4)، rpshf، rpsva1، rpsva2 و rps1.c بیماریزایی محدودی وجود داشت. بیشترین فراوانی بیماریزایی برای ژن‌های rpshi1 و rpshi2 (83%) و rps2 (yr2) (67%) تعیین شد. ژن‌های مقاومت موثر در برابر تمام یا اکثریت پاتوتیپ‌ها می‌توانند به عنوان منابع مقاومت در برنامه‌های به نژادی به این بیماری استفاده شوند.