پراکنش و فراوانی ژن‌های تولید کننده توکسین (ToxA و ToxB) در جمعیت‌های قارچ Pyrenophora tritici-repentis عامل بیماری لکه خرمایی گندم در شمال ایران

بیماری لکه خرمایی گندم به دلیل حساسیت بالای اکثر ارقام گندم، در مناطق شمالی کشور به شدت در حال گسترش است. استفاده موفق از ارقام مقاوم به این بیماری منوط به وجود اطلاعات کافی از ساختار ژنتیکی عامل بیماری و به ویژه وجود و عدم وجود فاکتورهای بیماریزایی در داخل جمعیت قارچ است. تحقیق حاضر اولین گزارش در زمینه پراکنش و فراوانی ژن‌های تولید کننده توکسین‌های toxa و toxb در جمعیت‌های قارچ عامل بیماری در ایران است. در این تحقیق نمونه‌های برگی آلوده گندم نان دارای علایم لکه‌خرمایی جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از جداسازی، خالص‌سازی و تکثیر عامل بیماری، dna جدایه‌ها استخراج شد. نمونه‌ها با استفاده از آغازگرهای اختصاصی برای شناسایی ژن‌های تولید کننده توکسین‌های اختصاصی (ژن های toxa و toxb) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که 86% از جدایه‌ها دارای ژن toxa، 77% از جدایه‌ها دارای ژن toxb و 64% از جدایه‌ها دارای هر دو فاکتور بیماریزایی بودند. بر اساس این نتایج اکثر جدایه‌های قارچ عامل لکه خرمایی در شمال ایران دارای ژن‌های toxa و toxb بوده و پراکنش آن‌ها در جدایه‌های مورد مطالعه منحصر به موقعیت‌های جغرافیایی خاصی نبود. این بررسی نشان داد علایم نکروز و کلروز ایجاد شده در روی ارقام گندم را می‌توان به فراوانی بالای این دو ژن نسبت داد.