ارزیابی تنوع مورفولوژیکی و پومولوژیکی برخی ژنوتیپ‌های انتخابی آلبالوی (Prunus cerasus L.) ایران

ایران دارای تنوع نسبتاً بالایی از درختان آلبالو است. در راستای برنامه‌های به‌نژادی آلبالو، این پژوهش با هدف شناخت بهتر ویژگی‌های ژنوتیپ‌های انتخابی آلبالوی ایران، بررسی گوناگونی ژنتیکی آن‌ها در مقایسه با ارقام تجاری خارجی و استفاده از آن‌ها در برنامه‌های به‌نژادی و دستیابی به پایه‌ها و ارقام مناسب انجام شد. بدین منظور 53 صفت کیفی و کمی مربوط به قسمت‌های رویشی درخت، گل، برگ و میوه این ژنوتیپ‌ها طی سال‌های 1390 و 1391 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ژنوتیپ اثر معنی‌داری بر خصوصیات مورد مطالعه داشت و بین ژنوتیپ‌ها از نظر این خصوصیات تفاوت وجود داشت. تجزیه به مولفه‌های اصلی صفات مورد بررسی را در پنج گروه عاملی جای داد که مجموعاً 32/81 درصداز واریانس کل را توجیه کردند. تجزیه خوشه‌ای بر اساس داده‌های حاصل نیز، ژنوتیپ‌ها را در سه گروه قرار داد که در آن ژنوتیپ‌های بومی ایران جدا از ارقام خارجی قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق، ژنوتیپ‌های kathla3ge23، katajo2ge9 و kathlassge21 دارای خصوصیات رشدی بهتری بودند و برتری‌هایی از نظر قدرت رشدی، عملکرد، وزن میوه و قرمزی رنگ میوه نسبت به ارقام خارجی داشتند. این ژنوتیپ‌ها می‌توانند به عنوان ژنوتیپ‌های امید بخش برای ارزیابی‌های تکمیلی در برنامه‌های به‌نژادی آلبالو مورد توجه قرار گیرند.