اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ژنوتیپ‌های سویا و تعیین آستانه تنش درجه حرارت در شرایط شمال خوزستان

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تنش گرمای ناشی از آن بر عملکرد ژنوتیپ‌های سویا، آزمایشی در دو سال زراعی (85-1384) در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول اجرا شد.آزمایش به صورت کرت‌های نواری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت‌های عمودی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (18 خرداد، اول تیر، 15 تیر و 29 تیر) و کرت‌های افقی شامل ژنوتیپ های سویا در دوازده سطح (sahar، l14، 5ecne، williams × tn4.94، katoul، safiabadi، williams، ld8149، l17، 504، tn5.95 × hack و telar) بودند. مقایسه میانگین‌های مربوط به تاریخ کاشت در دو سال آزمایش نشان داد که بیشترین (3243 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (2452 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه به ترتیب در تاریخ کاشت‌های چهارم (29 تیر) و اول (18 خرداد) به دست آمدند. در میان ژنوتیپ‌های مورد آزمایش نیز بیشترین (3171 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (2206 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه به ترتیب به ژنوتیپ‌های safiabadi و williams اختصاص یافت. درجه حرارت آستانه تنش حرارتی برای هر ژنوتیپ به طور جداگانه محاسبه شد و میانگین آن‌ها که معادل 7/39 درجه سانتی‌گراد بود به عنوان درجه حرارت آستانه تنش در منطقه شمال خوزستان تعیین شد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش می‏توان کاشت سویا در اواخر تیر را در منطقه شمال خوزستان توصیه کرد.