اثر تاریخ‏کاشت و کاربرد آنتی‏فریز بر عملکرد غده و برخی صفات فیزیولوژیکی ارقام سیب‏زمینی در کشت پاییزه در منطقه جیرفت

تنش‏سرما یکی از مهم‏ترین عوامل محیطی است که باعث کاهش عملکرد سیب‏زمینی در کشت‏ پاییزه در مناطق نیمه‏گرمسیری ایران می‏شود. به‏منظور بررسی امکان کاهش خسارت تنش ‏سرما آزمایشی در سال‌های 1389 و 1390 بصورت استریپ فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل: تاریخ کاشت در چهار سطح (20 شهریور، 30 شهریور، 9 مهر و 19 مهر)، ارقام در چهار سطح (سانته، راموس، اوشینا و آریندا) و آنتی‌فریز طبیعی در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد) با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت اجرا گردید. در طول دوره رشد برخی صفات فیزیولوژیک شامل شاخص سطح برگ، درصد ماده خشک، پرولین و عملکرد غده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر آنتی‏فریز، رقم و تاریخ‌ کاشت و اثر‏متقابل آن‌ها بر عملکردکل، شاخص‏ سطح‏برگ، میزان پرولین و درصد ماده‏خشک غده در سطح احتمال 5% معنی‌دار بود. بیشترین ماده ‏خشک غده (18%) مربوط ‏به تاریخ کاشت ‏سوم در رقم‏ سانته و تحت تاثیر کاربرد آنتی‏فریز بود که نسبت به تیمار شاهد به میزان 2/1% افزایش نشان داد. بیشترین میزان تجمع ‏پرولین در تاریخ کاشت‏ سوم در رقم ‏راموس و کاربرد آنتی‏فریز مشاهده شد که نسبت به عدم‏ مصرف آن 5/19% افزایش پیدا کرد. بیشترین شاخص سطح برگ (47/4) مربوط به تاریخ کاشت ‏اول و رقم‏آریندا بود که به میزان 7/16% نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. بیشترین عملکرد غده (7/26 تن در هکتار) به رقم سانته تحت تاثیر کاربرد آنتی‏فریز در تاریخ کاشت دوم تعلق داشت و کمترین عملکرد غده (2/6 تن در هکتار) در رقم راموس در تاریخ کاشت اول و بدون استفاده از آنتی‏فریز به‏دست آمد. با توجه به نتایج فوق در تاریخ کاشت دوم امکان مواجهه با تنش سرما کاهش یافت و با کاربرد آنتی فریز و استفاده از رقم‏سانته، به عنوان سازگارترین رقم، تحمل گیاه به شرایط تنش سرما افزایش پیدا کرد. بنابراین این ترکیب تیماری بیشترین عملکرد غده و کمترین احتمال خطر مواجهه با تنش سرما در شرایط کشت پاییزه سیب‏زمینی در اقلیم نیمه‏گرمسیری جیرفت را داشت.