تعیین تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ژرم پلاسم برنج ایران با استفاده از نشانگرهای مولکولی رپید

تنوع، اساس و ماده خام اصلاح نباتات می باشد. لازمه اتخاذ روش های مناسب در جهت اصلاح و معرفی ارقام با کیفیت و عملکرد بالا، نیاز به شناخت و درک صحیحی از تنوع و ماهیت آن می باشد. در این مطالعه از نشانگرهای رپید،‌ استفاده گردید. تعداد 54 ژنوتیپ برنج از منابع مختلف جمع آوری و مورد مطالعه قرار گرفت. دوازده آغازگر رپید مورد استفاده، چند شکلی بهتری را در ژنوتیپ های مختلف برنج نشان دادند. در این بررسی از کل باندهای بررسی شده 78% باندها چند شکل بودند. دامنه باندها در این مطالعه بین 500 تا 4000 جفت باز قرار داشت. این باندها در مقایسه با نشانگر وزنی (1 kb- ladder) به صورت ماتریس ( 1 و 0) که به ترتیب حضور و عدم حضور باند امتیازبندی شدند. ماتریس حاصله توسط نرم افزار spss9.1 و به روش upgma تجزیه گردید. فواصل ژنتیکی با استفاده از روش جاکارد محاسبه و در نهایت به صورت یک دندروگرام یا درخت واره درآمد. ژنوتیپ های برنج مطالعه شده در شش گروه اصلی طبقه بندی شدند که حداکثر شباهت 7/91% بین ارقام kc- 80 - 339 و kc-80-38( به ترتیب صدری تنکابنی و غریبک جعفرآبادی) و حداقل شباهت 8/44 % بین ارقام سنگ طارم و tn- 03-1199 ( با مبدا بویراحمد) بود. نتایج حاکی از این بود که نه تنها تنوع ژنتیکی در بین ارقام موجود در بانک ژن ( ایرانی) قابل توجه است، بلکه این تنوع در بین ارقامی که در یک محل کاشته می شوند نیز شناسائی گردید. در نتیجه می توان از تنوع موجود در برنامه های گزینش و تلاقی استفاده کرد.