باززایی گیاه از طریق اندام زایی مستقیم در سه رقم یونجه (Medicago sativa L.) با استفاده از ریزنمونه گره ساقه

در این مطالعه باززایی مستقیم گیاه کامل در سه رقم یونجه چندساله مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونه‌های گره ساقه جدا شده از گیاهچه‌های بذری 14 روزه در محیط کشت پایه ms همراه با ویتامین های b5 تکمیل شده با غلظت‌های مختلف و ترکیبات فاکتوریلی تنظیم‌کننده‌های رشد bap/naa و tdz/agno3 کشت شدند. نتایج حاصل از تجزیه آماری تفاوت معنی‌دار (01/0p < ) بین ارقام و همچنین بین سطوح مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد از نظر صفات تعداد جوانه‌های القا شده و تعداد شاخساره‌های باززا شده در هر ریزنمونه را نشان داد. بیشترین میانگین تعداد جوانه القا شده (80/5 جوانه در هر ریزنمونه، میانگین سه رقم) و همچنین بیشترین میانگین تعداد شاخساره باززا شده (73/5 شاخساره در هر ریزنمونه، میانگین سه رقم) در سطوح بالای bap (mgl-1 1) و naa (mgl-1 2/0) حاصل شد، در حالی که مقادیر بیشینه برای میانگین تعداد جوانه القا شده (77/5) و میانگین تعداد شاخساره باززا شده (69/5) در سطح پایین (mgl-1 1/0) tdz همراه با agno3 (mgl-1 3) به دست آمد. ارقام قره یونجه، ارودوباد و همدانی به ترتیب دارای بیشترین پتانسیل از نظر صفات موردنظر بودند. گیاهچه‌ها در حضور محیط کشت ms نصف غلظت حاوی naa (mgl-1 5/1) در ترکیب باiba (mgl-1 1) به طور قابل توجهی ریشه‌دار شدند و گیاهان با قابلیت زنده‌مانی 100% به شرایط گلخانه‌ای سازگار شدند. پروتوکل ساده، سریع و کارآمد ارایه شده در این مطالعه می‌تواند در برنامه‌های به‌نژادی و همچنین برای مهندسی ژنتیک دامنه وسیعی از گونه‌های یونجه استفاده شود.