تنوع ژنتیکی توده‌های بومی خیار ایران

این بررسی به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی در هشت توده بومی خیار ایران شامل رودبار، گرگان، کاشان، یزد، تفت، سنندج، اصفهان و بیرجند همراه با هیبرید سوپردامینوس به عنوان شاهد (رقم مرسوم منطقه) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی (1386 و 1387) و در دو منطقه ورامین و اصفهان انجام شد. در این مطالعه توده‌ها از نظر صفات عملکرد تک بوته، تعداد گل‌های بارده (هرمافرودیت و ماده)، نسبت گل‌های بارده به نر در آغاز مرحله میوه دهی، تعداد میوه در تک بوته در هر چین، وزن میوه در هر بوته در هر چین، عملکرد مجموع سه چین اول نسبت به عملکرد کل چین‌ها، تعداد روز تا برداشت اولین چین، تعداد روز تا آغاز مرحله گلدهی، متوسط طول میوه در هر توده در هر چین و تعداد شاخه‌های‌ فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل حاکی از وجود تفاوت ژنتیکی زیاد بین رقم شاهد و توده‌های داخلی بود. براساس نمودار درختی حاصل از تجزیه خوشه‌ای، توده‌ها در سه گروه طبقه‌بندی شدند. با توجه به محل افتراق خوشه‌ها در بالاترین سطح تفاوت، رقم شاهد (سوپردامینوس) دارای بیشترین تفاوت با سایر توده‌ها بود که این موضوع حاکی از تفاوت ژنتیکی این رقم با توده‌های داخلی است. پس از آن به ترتیب توده‌های خیار یزد و تفت دارای بیشترین میزان تفاوت با سایر توده‌ها بودند. حداکثر مشابهت از نظر صفات مورد مطالعه، بین توده‌های اصفهان و کاشان و همچنین بین توده‌های گرگان، رودبار و سنندج مشاهده شد. علاوه براین،‌ توده‌های خیار اصفهان و کاشان با توده‌ خیار بیرجند و هر سه آن‌ها با توده‌های گرگان، رودبار و سنندج تا حدودی شباهت داشتند.