مقاومت آنتی‌بیوزی پایه‌های امید بخش سیب به شته مومی [eriosoma lanigerum (hausm.))] در شرایط محیطی کرج

شته مومی[(eriosoma lanigerum (hausm]. یکی از آفات مهم درختان سیب است. این پژوهش برای ارزیابی مقاومت آنتی بیوزی پایه های امیدبخش سیب به این آفت در سال های 1399 تا 1401 انجام شد. تعداد 10 ژنوتیپ انتخابی حاصل از هیبریداسیون و گرده‌افشانی آزاد ژنوتیپ‌های پاکوتاه بومی سیب شامل آزایش اصفهان و مربائی مشهد به عنوان والد مادری و پایه‌های رویشی تجاری سیب شاملm9, m27, b9  به عنوان والد پدری انتخاب شدو در قالب طرح بلوک کامل تصادفی ارزیابی شدند. تعداد کلنی شته در محل ریشه، طوقه، ساقه و شاخه ارزیابی شد. شاخص های مقاومت آنتی بیوزی شامل شاخص های بلومبر، نرخ رشد جمعیت، آنتی‌بیوز، ساختار سنی جمعیت، شته روز تجمعی، پتانسیل بوم شناختی قابل بهره برداری و بقاء محاسبه شد. تجزیه عاملی به منظور تشخیص عامل های مشاهده ناپذیر ترکیبی موثر بر نوع سازکار مقاومت بر پایه مجموعه شاخص های مشاهده پذیر برآورد شد. برای تفکیک ژنوتیپ‌ها بر اساس درجه حساسیت از روش تجزیه خوشه‏ای استفاده شد. بر اساس نتایج تعداد چهار پایه سیب بنام های azop(285)، az × m9(185)، azop(286) و azop(386) از نظر رتبه مقاومت آنتی بیوزی به ترتیب حساس ترین پایه ها و m9op(387) مقاوم ترین پایه نسبت به شته مومی بود. میانگین شاخص های بلومبر، نرخ رشد جمعیت، آنتی‌بیوز، ساختار سنی جمعیت، شته روز تجمعی، پتانسیل بوم شناختی قابل بهره برداری و بقاء به ترتیب23/90، 0/03، 0/06، 381/46، 801/9، 0/09 و 150 بود. مقاومت به شته مومی سیب یک یافته ارزشمند است که می تواند در برنامه های به نژادی سیب و مدیریت تنوع ارقام سیب در چشم انداز تولید پایدار این محصول بهره برداری شود.

antibiosis resistance of promising apple rootstocks to woolly aphid [(eriosoma lanigerum (hausm.)] under environmental conditions of karaj in iran

the woolly aphid [eriosoma lanigerum (hausm.)] is an important pest of apple trees. this research was conducted to evaluate the antibiosis resistance of promising apple rootstocks to this pest during 2019 to 2021. ten selected rootstocks developed from hybridization and open pollination of two local apple varieties, azaish isfahan and morabaei mashhad, as the female parents and commercial apple rootstocks including m9, m27, b9 were selected as the male parents. the number of aphid colonies in the root, crown, stem and branch was evaluated. antibiosis resistance indices including, population growth rate, antibiosis, population age structure, cumulative aphid day, exploitable ecological potential and survival were calculated. the data were analyzed in by complete randomized block design and means were compared with tukey's test. principal component analysis order to identify unobservable combined factors affecting the resistance mechanism based on indices. observable values were calculated and cluster analysis method used to group the rootstocks based on the degree of susceptibility. based on the results of this research, four apple rootstocks named azop(285), az × m9(185), azop(286) and azop(386) were the most susceptible and m9op3 was the most resistant to woolly aphid. average of population growth rate, antibiosis, age population structure, aphid day, exploitation ecological potential. and survival indices were 23.90, 0.03, 0.06, 381.46, 801.9, 9.09 and 150.00, respectively. resistance to apple wooly aphid should be taken into consideration in apple breeding programs and orchard management for sustainable apple production.