برهمکنش ژنوتیپ × سن گیاهچه برای عملکرد و اجزای عملکرد ریزغده‌های سیب‌زمینی در سامانه هواکشت

به منظور بررسی اثر ژنوتیپ، سن گیاهچه و بر همکنش آنها بر عملکرد و اجزای عملکرد ریزغده های تولیدی سیب زمینی در سامانه هواکشت، این پژوهش در سال 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل و شرکت بهپرور سبلان اردبیل به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. کلون های امیدبخش 2-397097 -cو 1-397081- cو دو رقم آگریا و caesar به عنوان عامل اول و سه سن گیاهچه (30، 40 و 50 روزه) به عنوان عامل دوم درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که غده زایی و رشد ریزغده ها در سامانه هواکشت با تاخیر همراه بود. اثر سن گیاهچه، در مقایسه با اثر ژنوتیپ، تاثیر بیشتر و معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد ریزغده داشت. بررسی برهمکنش ژنوتیپ × سن گیاهچه نشان داد که واکنش ژنوتیپ ها برای عملکرد و اجزای عملکرد ریزغده، به استثنای میانگین وزن ریزغده، در سنین مختلف گیاهچه به طور معنی داری متفاوت بود. کلون 1-397081- cبا سن گیاهچه 30 روزه بیشترین تعداد ریزغده در بوته (میانگین 57/3ریزغده در بوته) را تولید کرد. مناسبترین سن گیاهچه برای رقم caesar و کلون 2-397097 c-جهت انتقال به محیط هواکشت 40 روزه بود که به ترتیب دارای میانگین 55/57 و 54/53 ریزغده در بوته بودند. برای کلون2-397097- c از نظر تعداد ریزغده در بوته بین سن گیاهچه 30 و 40 روزه تفاوت معنی داری وجود نداشت. رقم آگریا در سن گیاهچه 40 روزه با میانگین 45/7ریزغده در بوته بود. کلون های 1-39708-c-397097-2 ،c، و ارقام آگریا و caesar به ترتیب 1203، 1235، 1113 و  1223 ریزغده در متر مربع داشتند. تجزیه رگرسیون گام به گام پیش رونده نشان داد که میانگین وزن ریزغده و وزن ریزغده در بوته در انتخاب ژنوتیپ مناسب برای تولید تعداد ریزغده بالا از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. اثر میانگین وزن ریزغده و ارتفاع بوته برروی تعداد ریزغده در بوته منفی بود. نتایج این پژوهش نشان داد که تولید ریزغده برای ژنوتیپ های سیب زمینی مورد مطالعه بیشتر تحت تاثیر سن گیاهچه بود. سن گیاهچه سیب زمینی بین 30 الی 40 روزه برای انتقال به سامانه هواکشت مناسب تعیین شد.

genotype × plantlet age interaction for yield and yield components of potato minitubers in aeroponic system

to evaluate effect of genotype and plantlet age on the yield and yield components of potato minitubers, this study was conducted under aeroponic system conditions in ardabil agricultural and natural resources research station and behparvar sabalan ardabil company in aradbil in iran. four potato genotypes including; promising clones c-397097-2, c-397081-1, cv. agria and cv. caesar, and three plantlet ages including; 30, 40 and 50 days were experimented as factorial arrangements in completely randomized design with three replications. the results showed that tuberization and development of minitubers was delayed in the aeroponic system. the effect of plantlet age on yield and yield components was more pronounced than genotype. the effect of plantlet age was significant (p≤0.05) on all traits. genotype × plantlet age interaction was significant for yield and yield components, except for single minituber weight. clone c-397081-1 of 30-day plantlet age produced the highest minitubers plant-1 (57.3 minitubers plant-1). for cv. caesar and clone c-397097-2 of 40 days plantlet age were the best and produced on average 55.57 and 53.54 minitubers plant-1, respectively. there was no significant difference between plantlet ages of 30 and 40 days for clone c-397097-2. the cv. agria had the best response at the plantlet age of 40 days and had on average 45.7 minitubers plant-1. clone c- 397081-1, c-397097-2, cv. agria and cv. caesar produced on average 1203, 1235, 1113 and 1223 m-2, respectively. forward stepwise regression analysis showed that the mean single minituber weight and minituber weight plant-1 was important in the selection of potato genotype for production of large number of minitubers. the mean weight of single minituber and plant height were inversely related to minituber number. in conclusion, the maximum economic minituber production for each potato genotype was affected by the plantlets age. the plantlet age between 30 and 40 days was identified as suitable for transferring potato plantlets to areoponic system.