>
Fa   |   Ar   |   En
   ارزیابی پایداری عملکرد دانه لاین های پیشرفته عدس دیم در آزمایش های چند محیطی با استفاده از شاخص های waasb و waasby  
   
نویسنده نامداری امین ,پزشکپور پیام ,مهربان اصغر ,میرزایی امیر ,برزعلی محمد
منبع نهال و بذر - 1401 - دوره : 38 - شماره : 2 - صفحه:129 -146
چکیده    هدف از این پژوهش ارزیابی و تفسیر اثر برهمکنش ژنوتیپ × محیط برای لاین (ژنوتیپ) های پیشرفته عدس دیم در هشت محیط آزمایشی بود. برای این منظور، تعداد 15 لاین پیشرفته عدس دیم به‌همراه دو رقم شاهد (گچساران و سپهر) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در چهار ایستگاه تحقیقاتی گچساران، مغان، خرم‌آباد و ایلام در دو سال زراعی 99-1398 و 1400-1399 بررسی و ارزیابی شدند. میانگین عملکرد دانه کل لاین‌ها 891 کیلوگرم در هکتار بود. ژنوتیپ 10 با 1031 کیلوگرم در هکتار بیشترین و ژنوتیپ 16 (رقم گچساران) با 728 کیلوگرم در هکتار کمترین میانگین عملکرد را در مجموع محیط ها دارا بودند. با توجه به معنی‌دار بودن اثر برهمکنش ژنوتیپ × محیط، تجزیه پایداری عملکرد دانه برای ژنوتیپ ها انجام شد. بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ ها با روش رتبه (rank) نشان داد که ژنوتیپ های 12 و 10 به ترتیب ژنوتیپ های با عملکرد دانه پایدار بودند. افزون بر این تجزیه پایداری با شاخص waasb به عنوان روش چند متغیره نیز انجام شد. بای پلات عملکرد دانه در برابر waasb نشان داد که اغلب ژنوتیپ ها دارای پایداری عملکرد دانه بیشتر از رقم های شاهد بودند. ژنوتیپ های 12، 13، 11، 10 و1 به ترتیب دارای عملکرد دانه و پایداری عملکرد دانه بیشتر از رقم شاهد (سپهر) بودند. با در نظر گرفتن سهم برابر برای هر یک از دو جزء میانگین عملکرد و پایداری عملکرد دانه در محاسبه شاخص waasby، ژنوتیپ های 10، 13، 11، 12، 1 به ترتیب در رتبه های برتر قرار گرفتند.
کلیدواژه عدس، بای پلات، برهمکنش ژنوتیپ × محیط، بهترین پیش‌بینی‌های نااریب خطی، تجزیه ammi
آدرس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور, ایران, سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان, ایران, سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل, ایران, سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام, ایران, سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان, ایران
پست الکترونیکی barzali@hotmail.com
 
   assessment of seed yield stability of advanced rainfed lentil lines in multi-environmental trials using waasb and waasby indices  
   
Authors namdari a. ,pezeshkpour p. ,mehraban a. ,mirzaie ,a. ,barzali m.
Abstract    the aim of the present study was to evaluate and interpret the genotype × environment interaction for advanced rainfed lentil lines. fifteen advanced rainfed lentil lines (genotypes) along with two commercial cultivars (cv. gachsaran and cv. sepehr) as check were evaluated using randomized complete block design with three replications in gachsaran, moghan, khorramabad and ilam field stations in iran in 2019-20 and 2020-21 cropping seasons. the mean seed yield of trials was 891 kg ha-1. genotype 10 with 1031 kg ha-1 had the highest mean seed yield, and genotype 16 (cv. gachsaran) with 728 kg ha-1 had the lowest. since genotype × environment interaction was significant, yield stability analysis was performed. evaluation of the seed yield stability of genotypes by rank method showed that genotypes 12 and 10 had high seed yield and yield stability. in addition, yield stability analysis using waasb index, as a multivariate method, was also performed. the seed yield × waasb index biplot showed that most of the lentil genotypes had higher seed yield and yield stability than the check cultivars (cv. gachsaran and cv. sepehr). genotypes 12, 13, 11, 10 and 1 had higher seed yield and yield stability than the superior check cultivar (cv. sepehr). considering the equal contribution for mean seed yield and yield stability in the calculation of waasby index, genotypes 10, 13, 11, 12, 1 were ranked as the most desirable genotypes for target environments.
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved