گزینش ژنوتیپ‌های جو برای مناطق گرم ایران با استفاده ازآماره‌های پایداری و تجزیه ammi

به منظور شناسائی و گزینش لاین‌های امیدبخش جو آبی دارای عملکرد بالا و پایدار برای مناطق گرم ایران، 17 لاین جو آبی به همراه سه شاهد (ارقام زهک جنوب/صحرا شمال، نیمروز و لاین wb-93-3) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی اهواز، داراب، زابل، گنبد و مغان به مدت دو سال زراعی (96-1395 و 97-1396) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه نشان داد که اثر ژنوتیپ و اثرهای متقابل سال × مکان، ژنوتیپ × مکان، ژنوتیپ × سال و سال × ژنوتیپ × مکان معنی‌دار بودند. برای انتخاب ژنوتیپ‌های دارای عملکرد پایدار از میانگین رتبه، انحراف معیار رتبه، آماره‌های ناپارامتری si^1، si^2، si^3، si^6 و npi^1، npi^2، npi^3، npi^4 و آماره‌های پارامتری ضریب تغییرات محیطی، واریانس پایداری شوکلا، اکووالانس ریک، معیار رتبه کنگ و روش تجزیه چند متغیره ammi استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل، لاین‌های شماره 3 (dasht//ebc(a)/badia/3/sahra) و 4 (dasht//ebc(a)/badia/3/nik) برای مناطق گرم و خشک جنوب و لاین شماره 9 (violeta/mja//manal/alanda-01) برای مناطق گرم و مرطوب شمال کشور مناسب تشخیص داده شدند که می‌توانند به عنوان ارقام جدید در مناطق گرم و یا در برنامه‌های ملی به‌نژادی جو این اقلیم مورد استفاده قرار گیرند.

selection of barley genotypes for warm regions of iran using stability statistics and ammi analysis

to identify barley promising lines with high and stable grain yield for warm regions of iran, 17 barley lines as well as three check cultivars; zahak (in south) or sahra (in north), nimrooz and wb-93-3 line were evaluated using randomized complete block design with three replications in five agricultural research field stations of ahvaz, darab, zabol, gonbad and moghan, iran, for two cropping seasons (2016-17 and 2017-18). combined analysis of variance showed significant effects of genotype, year × location, genotype × location, genotype × year and year × location × genotype on grain yield. for identifying genotypes with high and stable grain yields, mean rank, rank standard deviation, non-parametric statistics; si1, si2, si3, si6, npi1, npi2, npi3, npi4, and parametric statistics; coefficient of variance, shukla’s stability variance, wricke’s ecovalence, kang’s rank-sum and ammi analysis methods were used. according to the results, lines no. 3 (dasht//ebc(a)/badia/3/sahra) and line no. 4 (dasht//ebc(a)/badia/3/nik) in the southern warm and dry regions, and line no. 9 (violeta/mja//manal/alanda-01) in northern warm and humid regions of iran were identified as superior lines which can be released as new commercial cultivars, and also be used as parents in the national barley breeding programs.