ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های عدس با استفاده از تجزیه gge بای‌پلات و ammi

در این پژوهش 18 ژنوتیپ عدس در سه سال زراعی (951392) در شرایط دیم مناطق گچساران، ایلام و خرم‌آباد کشت ‌شدند. بر اساس تجزیه واریانس اثر اصلی افزایشی و ضرب پذیر (ammi) اثر محیط، ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ × محیط و سه مولفه اصلی اول بر عملکرد دانه معنی‌دار بودند. بر اساس شاخص انتخاب همزمان (asv)، ژنوتیپ‌های g12، g16، g8، g9 و g2؛ ssisipc، ژنوتیپ‌های g11، g12، g9، g2 و g7؛ ssiev، ژنوتیپ‌های g9، g11، g2، g7 و g15؛ ssiza، ژنوتیپ‌های g12، g9، g2، g16 و g7؛ ssiwaas، ژنوتیپ‌های g12، g9، g16، g2 و g8 به‌عنوان برترین ژنوتیپ‌ها شناسایی شدند. نمای چندضلعی gge بای‌پلات ژنوتیپ‌های g2 و g12 را با پایداری عملکرد بالا مشخص کرد. نمای محور تستر متوسط (atc) نشان داد که ژنوتیپ‌های g1، g10، g18 و g12 علاوه بر پایداری عملکرد، دارای عملکرد بالاتر از میانگین کل نیز بودند. برپایه نمای بای‌پلات ژنوتیپ ایده‌آل، ژنوتیپ‌های g1، g16، g8، g18، g10، g15 و g12 ژنوتیپ‌های مطلوب‌ بودند. نمای برداریgge بای‌پلات نشان ‌داد که محیط e1 (گچساران، 931392) با قدرت نمایندگی و جداکنندگی بالا می‌تواند ژنوتیپ‌های دارای عملکرد پایدار را متمایز کند. در مجموع، بر اساس نماهای مختلف بای‌پلات و شاخص‌های انتخاب همزمان بر پایه مدل ammi، ژنوتیپ g12 برترین ژنوتیپ بود و می‌تواند نامزد نامگذاری و آزادسازی به عنوان یک رقم جدید عدس برای شرایط دیم باشد.

Evaluation of Seed Yield Stability of Lentil Genotypes Using GGE Biplot and AMMI Analysis

In this study, 18 lentil genotypes were grown under rainfed conditions for three growing seasons (20132016) in Gachsaran, Ilam and Khorramabad field stations in Iran. Analysis of additive main effects and multiplicative interaction (AMMI) revealed that the effect of environment, genotype and genotype by environment interaction and the first three principal components were significant for seed yield. According to the simultaneous selection indices: ssiASV; G12, G16, G8, G9 genotypes and G2, ssiSIPC: G11, G12, G9, G2 and G7 genotypes, ssiEV; G9, G11, G2, G7 and G15 genotypes, ssiZA; G12, G9, G2, G16 and G7 genotypes, and ssiWAAS; G12, G9, G16, G2 and G8 genotypes were identified as genotypes with yield stability. Polygon view of biplot demonstrated that G2 and G12 genotypes with yield stability. The average tester coordinate (ATC) view of biplot illustrated that G1, G10, G18 and G12 genotypes, in addition to high grain yield, had seed yield stability. G1, G16, G8, G18, G10, G15 and G12 genotypes were desirable based on the ideal genotype view of biplot. The vector view of GGE biplot indicated that the first environment (Gachsaran in 20132014) was highly discriminating and representative, and could discriminate the genotypes with yield stability. In conclusion, based on different views of biplot and simultaneous selection indices using AMMI analysis, G12 genotype was identified as superior genotype and can be considered as a candidate for being released as new lentil cultivar for dryland conditions.