واکنش ویژگی‏ های زراعی و عملکرد دانه ژنوتیپ‏ های باقلا (.vicia faba l) به تنش ماندابی

تنش ماندابی یکی از عوامل کاهنده عملکرد دانه باقلا محسوب می‌شود. ژنوتیپ‌های مختلف باقلا از این لحاظ تفاوت دارند. ویژگی‏ های زراعی 21 ژنوتیپ باقلا در سه محیط شامل آبیاری بهینه (بدون تنش) و تنش ماندابی در دو مرحله از رشد (آغاز گل‏دهی و آغاز غلاف‏ دهی به مدت 10 روز) مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش در دو سال زراعی (1397-1395) در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. تجزیه واریانس مرکب داده‏ها نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین ژنوتیپ‌های باقلا در سطوح مختلف تیمارهای آزمایشی وجود داشت. عملکرد غلاف سبز و عملکرد دانه در تیمار تنش ماندابی در مرحله آغاز گل‏ دهی به‏ ترتیب 34 و 23/9درصد و در تیمار تنش ماندابی در مرحله آغاز غلاف ‏دهی به ترتیب 29/3و 17/18کاهش یافت.کمترین کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش ماندابی در مرحله آغاز گل‏ دهی از ژنوتیپ g-faba-401 حاصل شد و در شرایط تنش ماندابی در مرحله آغاز غلاف‏ دهی ژنوتیپ‏ های gf-aba-401، gf-aba-335، g-faba-293، g-faba-290 و g-faba-524 کمتر از 10 درصد کاهش عملکرد داشتند. بنابراین ژنوتیپ‏هایی که عملکرد بالاتری در شرایط تنش ماندابی ‏داشتند، برای کشت در مناطقی که احتمال وقوع تنش ماندابی در آن وجود دارد مناسب‌تر هستند.

Response of Agronomic Characteristics and Seed Yield of Faba Bean (Vicia faba L.) Genotypes to Waterlogging Stress

Waterlogging stress is one of the important factors reducing faba bean seed yield. Response of different faba bean genotypes to this environmental stress varies from tolerance to sensitive. Response of agronomic characteristics and seed yield of 21 faba bean genotypes under three moisture regimes included; optimum irrigation (without stress) and waterlogging for 10 days at two developmental stages; commencement of flowering and pod setting were evaluated. This study was carried out using randomized complete block design with three replications in two cropping seasons (20162017 and 20172018) at Golestan agricultural and natural resources research and education center, Gorgan, Iran. Combined analysis of variance revealed that there was significant differences between faba bean genotypes in response to different moisture regime conditions. Green pod and seed yields were reduced by 34% and 23.9%, respectively, when waterlogging applied at the commencement of flowering stage. However, when waterlogging applied at pod setting stage these reductions were 29.3% and 17.18%, respectively. The lowest seed yield reduction belonged to GFaba401 genotype when stress applied at the flowering stage, and GFaba401, GFaba335, GFaba293, GFaba290 and GFaba524 genotypes showed less than 10% yield reduction. Therefore, the highyielding and tolerant faba bean genotypes can be recommended for areas with high probability of waterlogging stress.