بررسی امکان کشت زمستانه ارقام بهاره کلزا در منطقه معتدل سرد کرج در شرایط تنش کم‌آبی آخر فصل

برای تامین بخشی از روغن خوراکی و کنجاله مورد نیاز و همچنین جهت پایداری تولید غلات، ضروری است ارقام مناسب کلزا در جایگاه جدید کشت و تحت شرایط کم‌آبی در ایران تعیین شوند. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (95-1393) در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تاریخ‌های کاشت شامل کشت پاییزه (15 مهر) و کشت زمستانه (15 بهمن) و رژیم‌های آبیاری شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مراحل گل‌دهی و خورجین‌دهی به‌صورت فاکتوریل به عنوان عامل اصلی و پنج رقم بهاره کلزا (ساری‌گل، دلگان، جاکومو، جرومه و هایولا 401) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد اثر متقابل تاریخ کاشت × آبیاری × رقم بر صفات تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن و کارایی مصرف آب در سطح یک درصد معنی‌دار شد. در تاریخ کشت زمستانه و در شرایط آبیاری معمول، ارقام دلگان، هایولا 401 و جرومه با بالاترین کارایی مصرف آب (به‌ترتیب 0.953، 0.887 و 0.831 کیلو‌گرم بر مترمکعب) و عملکرد دانه بالای 3000 کیلوگرم در هکتار قابلیت توسعه در جایگاه جدید کشت زمستانه را داشتند. همچنین در تاریخ کشت زمستانه و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی به بعد ارقام هایولا 401 و جرومه با کارایی مصرف آب به‌ترتیب 0.930 و 0.873 کیلوگرم بر مترمکعب و عملکرد دانه بالای 2000 کیلوگرم در هکتار در شرایط کم‌آبی آخر فصل نیز قابل توصیه بودند.