تلاقی پذیری بین ارقام تجاری و کلون‌های امیدبخش سیب‌زمینی

در تلاقی‏های بین‌ گونه‏ای و داخل گونه‏ای ممکن است موانع پیش‏تخمی مثل ناسازگاری بین دانه گرده و خامه و کلاله وجود داشته باشد و در حالتی که یک والد به عنوان نر و یا ماده انتخاب می‏شود این ناسازگاری ممکن است از بین برود. در این آزمایش بررسی هفت رقم تجاری و پرمحصول سیب‏زمینی به نام‏های آگریا، ساوالان، پیکاسو، کایزر، دایفلا، ساتینا و لوکا با یازده کلون پیشرفته سیب‏زمینی در تابستان سال 1393 به صورت متقابل در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل با هدف تولید بذر حقیقی هیبرید ارزان تلاقی داده شدند و بهترین ارقام و کلون‏ها هنگامی که به عنوان والدماده و یا والد نر بودند تعیین شدند. نتایج دو روش آزمایش باروری گرده نشان داد که ارقام آگریا، لوکا و کلون‏هایas10 و as72 نر عقیم بودند، بنابراین زمانی که به عنوان والد نر در تلاقی‏ها شرکت داشتند هیچ میوه‏ای تشکیل نشد. در بیشتر موارد هنگامی که ارقام تجاری به عنوان والد ماده بودند تعداد میوه و بذر، وزن بذر، کارایی تلاقی، درصد جوانه‏زنی بذرهای حقیقی تولیدشده و قدرت و یکنواختی رشد گیاهچه‏ها بیشتر و بهتر بود. هنگامی که ارقام تجاری به عنوان والد ماده و کلون‏ها به عنوان والدین نر منظور شدند ارقام ساوالان، کایزر و لوکا از نظر صفات مورد بررسی نسبت به بقیه ارقام وضعیت بهتری داشتند. هنگامی که کلون‏ها والد نر و ارقام تجاری والد ماده بودند، کلون‌های hs و ut42 نسبت به کلون‏های دیگر از نظر میزان تشکیل بذر، کارایی تلاقی، درصد جوانه‏زنی و وزن یک صد دانه وضعیت بهتری داشتند. هنگامی که ارقام تجاری در تلاقی‏ها به عنوان والدین نر و کلون‏ها والدین ماده بودند، کلون‌های as72 و as10 از نظر صفات ذکر شده نسبت به بقیه کلون‏ها بهتر بودند.