اثر سامانه‌های خاک‌ورزی و روش کنترل علف‌های هرز بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در تناوب کشت ذرت-گندم

استفاده از خاک‌ورزی حفاظتی همزمان باکاربرد روش‌های مدیریتی مناسب همچون حفظ بقایا، استفاده ازتناوب صحیح و کنترل علف‌های هرز سبب پایداری خاکدانه‌ها، جلوگیری ازتخریب ساختمان خاک و افزایش ماده‌آلی خاک می شود. بنابراین تغییر روش خاکورزی ازسامانه‌های مرسوم به حفاظتی بویژه در چرخه‌های تناوب گیاهان، اجتناب‌ناپذیر است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی سامانه‌های خاک‌ورزی (چهار تیمار شخم شامل zt- zt: بدون شخم بدون شخم؛ zt- ct: بدون شخم شخم متعارف؛ ct- ct: شخم متعارف شخم متعارف و ct- zt: شخم متعارف بدون شخم) و چهارتیمار مدیریت علف‌های هرز (شامل w1: کنترل؛ w2: نیکوسولفورون پس‌رویشی+وجین‌دستی در کشت ذرت و متریبیوزین پس‌رویشی+وجین‌دستی در کشت گندم؛ w3: آترازین پیش‌کاشت+نیکوسولفورون پس‌رویشی در کشت ذرت و کلودینافوپ پس‌رویشی+بوموکسینیل+ام‌سی‌پ پس‌رویشی در کشت گندم؛ w4: بقایای گندم به‌صورت مالچ+نیکوسولفورون پس‌رویشی در کشت ذرت و بقایای ذرت به‌صورت مالچ+متریبیوزین در کشت گندم) بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی عمق‌های خاک (d1: 0 -15 و d2: 15- 30 سانتی‌متر) در تناوب ذرت گندم طی سال زراعی 1401-1400 در اراضی مرکز خدمات کشاورزی شاوور شهرستان شوش به‌صورت اسپلیت‌فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه‌تکرار و در مجموع 96 نمونه اجرا شد. نتایج حاکی از تاثیر معنی‌دار برهمکنش تیمارهای مورد بررسی بر تمام صفات مورد مطالعه به جز ph خاک بود. کمترین مقدار چگالی ظاهری خاک در تیمار ct -zt×w4×d1 با میانگین 1.390 گرم بر سانتی‌متر‌ مکعب مشاهده شد، همچنین هدایت هیدرولیکی خاک در تیمارct- ct×w3×d1 در بیشترین مقدار خود (با میانگین 0.994 سانتی‌متر در ساعت) بود. بالاترین مقدار ماده‌آلی خاک (0.771 درصد) و عناصر فسفر و پتاسیم (به‌ترتیب 13.96 و 234.7 میلی‌گرم بر کیلوگرم) نیز از تیمار zt- zt×w4×d1 حاصل شد. بنابراین به منظور پایداری و بهبود ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خصوصا در لایه سطحی خاک (عمق 0-15 سانتی متری) در تناوب کشت ذرت-گندم استفاده از سامانه های خاکورزی شخم متعارف-بدون شخم و بقایای گندم به صورت مالچ+نیکوسولفورون پس رویشی در کشت ذرت و بقایای ذرت به صورت مالچ+ متریبیوزین در کشت گندم تاثیر مثبت داشته است.

the effects of tillage systems and weed control methods on some physical and chemical properties in corn wheat crop rotation

introduction despite the many benefits of tillage to crop establishment and production in the past, new herbicide and minimum-tillage management systems have drastically changed today's methods of crop production. although tillage systems are used to increase soil porosity, they are a short-term solution that has negative consequences on surface soil structural stability, surface crop residue, and surface soil organic carbon, which are critical features that control water infiltration and subsequent water transmission and storage in soil. physical and chemical properties of soil such as organic matter of soil is a key attribute of quality that affects water infiltration and soil aggregation. the use of conservation tillage along with the application of appropriate management methods such as conservation of residues, the use of proper rotation and weed control caused to stabilize the particles of soil, prevent the destruction of soil structure and increase soil organic matter. therefore, changing the method of tillage systems from conventional to conservation, especially in crop rotation cycles, is inevitable. our objectives were to summarize these findings and present additional information with particular emphasis on changes physical and chemical characteristics in different soil depths due to adoption of conservation tillage in corn-wheat crop rotation. materials and methods the present study was performed to investigate tillage systems (4 levels including zt-zt: zero tillage-zero tillage; zt-ct: : zero tillage-conventional tillage; ct-ct: conventional tillage-conventional tillage and ct- zt: conventional tillage-zero tillage) and 4 levels of weed management (including w1: control; w2: post-emergence nicosulfuron herbicide + hand weeded in cultivation of corn and post-emergence metribuzin herbicide + hand weeded in cultivation of wheat; w3: pre-emergence atrazine + post-emergence nicosulfuron herbicides in cultivation of corn and post-emergence clodinafop + post-emergence bromoxynil+mcpa herbicides in cultivation of wheat; w4: wheat residues as a mulch + post-emergence nicosulfuron herbicide in cultivation of corn and corn residues as a mulch + metribuzin herbicide) on some physical and chemical properties of soil depths (d1: 0 -15 and d2: 15-30 cm) in corn-wheat rotation during the 2021-22 croping year in the farms of shavur agricultural service center of shush city was implemented as a split-factorial in the form of a randomized complete block design with three replications and 96 samples. results and discussion the results showed that interaction of the studied treatments significant effects of the all studied traits except for soil ph. the minimum of soil bulk density was observed in conventional tillage-zero tillage × wheat residues as a mulch + post-emergence nicosulfuron herbicide in cultivation of corn and corn residues as a mulch + metribuzin herbicide as weed management treatment × 0-10 cm soil depths treatment with an average of 1.390 g/cm3, also, the highest hydraulic conductivity of the soil was obtained in conventional tillage-conventional tillage × pre-emergence atrazine + post-emergence nicosulfuron herbicides in cultivation of corn and post-emergence clodinafop + post-emergence bromoxynil+mcpa herbicides in cultivation of wheat × 0-15 cm soil depths treatment (with an average of 0.994 cm/h). the highest amount of organic matter (with an average 0.771 percent) and phosphorus and