بررسی عملکرد و اجزای عملکرد کلزای نشایی در پاسخ به مصرف تلفیقی کودهای شیمیایی، آلی و زیستی

سیستم مدیریت تلفیقی تغذیه گیاه از طریق کاهش مصرف کودهای شیمیایی یکی از راه کارهای رسیدن به عملکرد مورد انتظار و در عین حال کاهش اثرهای زیان بار زیست محیطی کودهای شیمیایی در سراسر دنیا است. این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیر کاربرد جداگانه و تلفیقی کود شیمیایی با کودهای آلی و زیستی بر رشد و عملکرد کلزای نشایی، در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با شش تیمار، سه تکرار و در مجموع 18 واحد آزمایشی در سال زراعی 99 1398 در ایستگاه عراقی محله شهر گرگان انجام شد. تیمارها شامل: 1) شاهد (بدون کود، t1)، 2) کود شیمیایی (t2)، 3) کود پلت مرغی (t3)، 4) کود کمپوست (t4)، 5) کود شیمیایی 50%+کود مرغی 50%+ کود کمپوست 50% (t5) و 6) کود شیمیایی 50%+کود مرغی 50%+ کود کمپوست 50%+ کود زیستی بایوفارم1 (t6) بود. نتایج نشان داد، اثر تیمارهای کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد معنی‏دار بود (0.01>p). بیشترین وزن هزار دانه، عملکرد دانه، پروتئین دانه، تعداد دانه در غلاف، طول غلاف و تعداد غلاف در بوته در تیمار کود شیمیایی 50%+کود مرغی 50%+ کود کمپوست 50%+ کود زیستی (t6) مشاهده شد که نسبت به تیمار شاهد (با کمترین مقادیر) به‏ترتیب افزایش 21.9، 43.7، 33.8، 29.2، 37.2 و 37.6 درصدی داشت (0.05>p). تیمارهای کود شیمیایی (t2) و مصرف تلفیقی کود شیمیایی با کودهای آلی و زیستی (t6) با بیشترین شاخص کلروفیل (67.85 و 65.83) نسبت به شاهد (t1) به‏ترتیب افزایش 35.6 و 33.7 درصدی داشتند. تیمار مصرف جداگانه کودهای آلی (t3 و t4) بدون تفاوت معنی‏دار بیشترین درصد روغن را (با میانگین 45.73 درصد) تولید کردند که نسبت به تیمارهای کود شیمیایی (t2) و شاهد (t1) با کمترین مقدار (با میانگین 42.7 درصد) افزایش 6.6 درصدی نشان دادند. به طور کلی مصرف تلفیقی کود شیمیایی و کود آلی بر بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گلزا موثرتر بود. بنابراین کوددهی تلفیقی می تواند رویکرد امیدبخشی در کاهش مصرف کودهای شیمیایی و اثرات زیست محیطی آنها و نیز افزایش عملکرد کلزای نشایی باشد.

evaluation of the integrated effect of chemical and bio organic fertilizers on yield and yield components of rapeseed

introduction in recent years, ensuring the continuous and sustainable production of healthy food products along with environmental protection and paying attention to agricultural economic and environmental problems is very important. although the use of chemical fertilizers has a high yield of plants, its destructive effects in the long term are known on the soil biological, physical and chemical properties and environmental pollution. therefore, a strategy must be considered that can improve soil health and quality as well as produce a high plant yield. organic manures increase the growth, yield and quality of plants by improving soil conditions and the balance of essential elements. an integrated plant nutrition management system by reducing the use of chemical fertilizers is known as one of the ways to achieve the expected yield and meanwhile, minimize the adverse environmental effects of chemical fertilizers in the world. materials and methods the objective of this study was to evaluate the effect of single and combined use of chemical fertilizer (urea, triple superphosphate, potassium sulfate as npk) with organic and biological fertilizers on the yield and yield components of transplanted canola (brassica napus l.). experiment was conducted in a randomized complete block design with six treatments and three replications (18 experimental units) in the 2019 2020 crop year at the iraqi agricultural research station in gorgan, iran. treatments included: 1) control (without fertilizer, t1), 2) chemical fertilizer (t2), 3) poultry manure (t3), 4) compost (t4), 5) 50% chemical fertilizer+ 50% poultry manure+ 50% compost (t5), 6) 50% chemical fertilizer+ 50% poultry manure+ 50% compost+ biofarm 1 biofertilizer (t6). chemical fertilizer was applied based on soil test including nitrogen equivalent to 250 kg/ha urea was added in three stages during planting, stem elongation, before flowering; phosphorus equivalent to 150 kg/ha of triple super phosphate; potassium equivalent to 50 kg/ha of potassium sulfate, respectively. organic fertilizers were calculated based on their total nitrogen contents and the equivalent of pure nitrogen recommended based on the soil test for chemical fertilizer and by assuming 50% mineralization rate of organic fertilizers in the soil. biofertilizer was applied as seed inoculation plus spraying on the plant base in two stages of 4 to 8 leaves and stem elongation. chlorophyll index was measured in the middle of the flowering stage by using spad. after physiological