میکرومورفولوژی خاک های لسی اوایل پلیستوسن و مقایسه آن با لس های مدرن

وجود تناوبی از خاک‌های قدیمی در رسوبات لسی شمال ایران، اشاره به دوران سرد و خشک در زمان رسوب گذاری لس و دوران گرم و مرطوب در زمان تشکیل خاک‌های قدیمی دارد. از این رو، این پژوهش با هدف پژوهش میکرومورفولوژیک خاک های لسی اوایل پلیستوسن و مقایسه آن با لس های مدرن در مناطق آق بند، یلی بدراق و قره آغاچ استان گلستان انجام شد. پس از مشاهدات مقدماتی و صحرایی و تعیین افق‌ها برای هر خاک رخ در منطقه، از هر یک از افق ها به مقدار کافی، نمونه خاک برای انجام آزمایش های فیزیکوشیمیایی و همچنین نمونه دست نخورده، به‌منظور پژوهش مقاطع نازک خاک جمع آوری شد. یکی از روش های مهم برای شناسایی و تفسیر لس های مدرن و خاک های قدیمی در راستای مطالعات اقلیم شناسی گذشته، بررسی میکرومورفولوژیکی خاک است. نتایج به دست آمده از مقاطع نازک خاک های پالئوسول و مدرن نشان می دهد که زمان و تغییرات آب و هوا، باعث تغییر در ویژگی های میکرومورفولوژی خاک (مانند نوع و تعداد حفرات، ریزساختمان خاک، بی فابریک و پدوفیچر و ...) می شود. مشاهده های میکرومورفولوژیکی، شواهد مختلفی از وقوع فرآیندهای پدوژنیک را در این خاک ها نشان داد. بی فابریک غالب خاک ها به‌دلیل آبشویی آهک در افق های آرجیلیک، لکه ای و در افق های کلسیک، بلورین می باشد. از مهم‌ترین شاخص های خاک سازی، وجود پوشش های رسی دور حفرات در برخی از افق های خاک های قدیمی است که شواهدی از شرایط اقلیمی مرطوب تر برای آب شویی و انتقال رس است. تشکیل لس و خاک های قدیمی مورد پژوهش احتمالاً به ترتیب مربوط به دوره های یخچالی و بین یخچالی با شرایط اقلیمی متفاوت بوده است.