اثر تغییر کاربری بر ویژگی‌های فیزیکی و حاصلخیزی خاک‌های منطقه نهبندان

در این پژوهش که به منظور بررسی اثر سه کاربری انار، زیتون و گندم بر کیفیت خاک صورت گرفت، شاخصهای کیفیت خاک در هر سه کاربری در منطقه حسین آباد واقع در 30 کیلومتری شمال شهرستان نهبندان تعیین شد. بدین منظور چهل و پنج نمونه خاک سطحی (30-0 سانتیمتر) از زمین های موردنظر جمع‏آوری شد که سهم هر کاربری پانزده نمونه بود. سپس ویژگی‎های موثر بر کیفیت فیزیکی و حاصلخیزی (شیمیایی) خاک از قبیل شاخص های پایداری ساختمان خاک و عناصر کم مصرف و پرمصرف گیاه (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس) اندازه گیری و تاثیر تغییر کاربری اراضی از گندم به باغهای زیتون و انار در 20 سال اخیر بررسی شد. طبق روش نمرهدهی کرنل هر سه کاربری در محدودهی 55-40 و کیفیت پایین قرار گرفتند. از بین ویژگی های تاثیر گذار بر نمرهی کیفیت خاک به جز ec و sar که تنها در کاربری زیتون سبب کاهش و تضعیف نمره ی کیفیت خاک شدند سایر ویژگی هایی که سبب بهبود یا تضعیف نمره ی کیفیت خاک شده اند تا حدودی در هر سه کاربری مشترک بودند و در بین آنها مادهی آلی، آهن و منگنز نسبت به سایر عوامل تاثیر بیشتری در کاهش کیفیت خاک داشتند و ویژگی های میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (mwd)، تخلخل تهویه ای (ac)، پتاسیم و مس نسبت به سایر ویژگیها تاثیر بیشتری بر بهبود کیفیت خاک داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش، تغییر کاربری اراضی از کشت گندم به درختان زیتون و یا انار با وجود بهبود برخی از ویژگیهای فیزیکی خاک به دلیل کاهش کیفیت خاک در منطقه مورد نظر توصیه نمی شود.