خصوصیات ژئوشیمی خاک های قرمزرنگ فلات لسی شمال ایران به منظور شناسایی منشا آن ها وبازسازی اقلیم گذشته

خاک های قرمز رنگی در زیر برخی از لس‌های شمال کشور وجود دارد که برخلاف لس‌های بالایی مطالعه چندانی بر روی آنها صورت نگرفته است. در این مطالعه مقطعی به ارتفاع تقریبی 19 متر در فلات لسی شمال ایران و در شرق استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقطع قرمز رنگ که در شمال شرقی روستای آق‌بند واقع شده است، بر روی سنگ آهک سازند آقچگیل حوزه رسوبی کپه‌داغ مربوط به اواخر پلایوسین و در زیر لس‌های شناخته‌شده مربوط به اواخر دوره پلیستوسن قرار دارد، و بر اساس مطالعات پالئومغناطیس صورت گرفته در فاصله زمانی 1.8 تا 2.4 میلیون سال قبل تشکیل شده است. دراین مقاله خصوصیات ژئوشیمیایی مربوط به خاکهای قرمز رنگ از منظر عناصر اصلی و نادر مورد بررسی قرار گرفته است و در مقایسه بعمل آمده با خصوصیات ژئوشیمیایی لس‌های بالایی، پوسته بالایی زمین و همچنین خاک های قرمزرنگ بادرفتی کشور چین، علاوه بر اثبات بادرفتی بودن این خاک های قرمز رنگ، مشخص گردید که انباشتگی رسوبات بادی در فلات لسی ایران از اوایل دوران پلیستوسن آغاز گردیده است. همچنین پس از بررسی و اثبات یکسان بودن منشا خاکهای قرمز و لس‌های فوقانی، به منظور بازسازی اقلیم گذشته و کمی نمودن میزان هوادیدگی شیمیایی از شاخص هوادیدگی cia و نسبتهای al2o3/na2o، na2o/k2o، mgo/tio2 و rb/sr استفاده شد که در نهایت گرم و مرطوب تر بودن اقلیم زمان تشکیل خاک های قرمز رنگ (اوایل پلیستوسن) را نسبت به زمان تشکیل لس‌های فوقانی (اواخر پلیستوسن) به اثبات رسانید.