پاسخ فیزیولوژیک و زراعی گندم به کاربرد ‌روی در آبیاری با آب شور

شوری از جمله عوامل محدود کننده عملکرد محصولات در سرتاسر جهان به‌شمار می رود و این مساله به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین مشکلات بخش کشاورزی مطرح است. کاربرد عناصر ریزمغذی یکی از راه‌های افزایش کمیت و کیفیت عملکرد گندم در شرایط تنش شوری می‌باشد. به‏منظور مطالعه تاثیر مصرف ‏روی در بهبود غلظت روی در دانه و عملکرد گندم رقم چمران، آزمایشی در سال 93-1392 در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‏طبیعی برازجان، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت؛ فاکتور اول: چهار سطح شوری 4 (شاهد)، 8، 12 و 16دسی‌‌زیمنس‏ بر متر که در سه مرحله نموی (پنجه‌زنی(gs23)، گل‌دهی(gs55) و خمیری(gs71)) بر گیاه اعمال شد و فاکتور دوم: سطوح کاربرد ‌روی شامل 0، 10، 20 و 30 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد که در هنگام وجود تنش شوری، کاربرد مقادیر 10، 20 و 30 میلی‌گرم در کیلوگرم روی نسبت به شاهد، تغییرات معنی‌دار مثبتی در ارتفاع، تعداد دانه در سنبله، میزان رطوبت نسبی برگ، کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کارتنویید، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و غلظت روی در دانه ایجاد نموده است. افزایش سطح روی کاربردی در هر یک از سطوح شوری موجب افزایش عملکرد گردید و بیشترین عملکرد دانه (692.03 گرم بر مترمربع) با کاربرد 30 میلی‌گرم روی در کیلوگرم خاک و شوری آب آبیاری 4 دسی زیمنس بر متر به‌دست آمد. با افزایش مصرف کود سولفات‌ روی، غلظت روی دانه و برگ افزایش یافت. بر همین اساس کاربرد روی می‌تواند به‌عنوان یک راه‌کار فیزیولوژیکی مفید جهت افزایش تحمل در برابر تنش شوری تلقی گردد. به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد که مصرف روی در آبیاری متناوب با آب شور از صدمه شدید شوری بر گیاه جلوگیری کرده، باعث بهبود صفات کیفی و عملکرد گندم می‌گردد.