اثر مواد ضد تعرق و محافظت‌کننده‌های گیاهی روی عملکرد، صفات رویشی و فیزیولوژیکی زوفا (hyssopus officinalis l.) تحت تنش خشکی

به منظور بررسی اثر مواد ضدتعرق و محافظت‌کننده‌های گیاهی روی عملکرد و برخی ویژگی‌های رشدی گیاه دارویی زوفا (hyssopus officinalis l.) تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه‌ی تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح شاهد (25 درصد تخلیه آب قابل دسترس گیاه از خاک)، متوسط (50 درصد تخلیه آب قابل دسترس گیاه از خاک) و شدید (75 درصد تخلیه آب قابل دسترس گیاه از خاک) در کرت‌های اصلی قرار داشت و محلول‌پاشی در چهار سطح آب‌مقطر (شاهد) و کائولین (2.5 درصد)، کیتوزان (0.4 گرم در لیتر)، اسید آمینه گلایسین (2.5 در هزار) و زمان محلول‌پاشی (رویشی و گلدهی، گلدهی) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در سطح آبیاری شاهد محلول‌پاشی با آب بیشترین میزان وزن خشک برگ (81.3 گرم در مترمربع)، عملکرد وزن خشک اندام هوایی (140.5 گرم در مترمربع)، عملکرد اسانس (9.40 گرم در مترمربع)، عملکرد اقتصادی (81.3 گرم در مترمربع) را دارا بود و کاربرد کائولین در زمان رویشی + گلدهی سبب بیشترین میزان وزن خشک گل (53 گرم در مترمربع) شد. در سطح آبیاری تنش متوسط، محلول‌پاشی با آب در زمان رویشی + گلدهی بیشترین میزان قند محلول (0.0396 میلی‌گرم در گرم وزن تر) و میزان پرولین (8.585 میکرومول بر گرم وزن تر) در زمان گلدهی و رویشی + گلدهی را باعث گردید. همچنین محلول‌پاشی کائولین در زمان رویشی + گلدهی بیشترین میزان عملکرد اقتصادی (73 گرم در مترمربع) و محلول‌پاشی کیتوزان در زمان رویشی + گلدهی بیشترین میزان عملکرد وزن خشک اندام هوایی (111 گرم در مترمربع) و عملکرد اسانس (7.55 گرم در مترمربع) را سبب شد.در سطح تنش شدید نیزگلایسین در زمان گلدهی تولید بیشترین میزان شاخص برداشت (79 درصد) را داشت.در مجموع، نتایج این تحقیق بیانگر تاثیر مثبت کائولین، کیتوزان و گلایسین در کاهش اثرات تنش خشکی بود.

The Effect of Anti-Transpiration and Plant Protective Materials on Vegetative and Physiological Traits of (Hyssopus officinalis L.) under Drought Stress

AbstractBackground and ObjectivesHyssop (Hyssopus officinalis L.) is a perennial and belongs to the Lamiaceae family. Drought is the most critical environmental stress that adversely affects crop plant performance. The use of antitranspiration and plant protective materials is one way that has recently been raised to improve plant resistance under stress conditions. The purpose of this experiment was to investigate the effect of antitranspiration and plant protective materials on vegetative and physiological traits of Hyssop under drought stress and foliar application time. Materials and MethodsThis research was conducted as a splitplot factorial experiment based on a completely randomized design with three replications in 20162017. The experimental treatments included irrigation in three levels: 25% water available from the soil (control), 50% water available from the soil (mild stress), and 75% water available from the soil (severe stress) Were the main plots. Foliar application in four levels: water (control), kaolin (2.5%), chitosan (0.4 g/ l) and glycine amino acid (2.5 per thousand), and foliar application time: (vegetative and flowering, flowering) were the subplots. In the present study, dry leaf weight, flower dry weight, essential oil yield, shoot dry weight, economic yield, harvest index, proline, and soluble sugar were measured. ResultsThe results showed that at control stress level, the foliar application of water had the highest leaf dry weight (81.3 g/m2), shoot dry weight yield (140.5 g/m2), essential oil yield (9.40 g/m2), economic yield (81.3 g/ m²), and proline content (8.558 (µM/g FW). Moreover, during flowering and vegetative + flowering, kaolin’s foliar application during vegetative+flowering had the highest dry flower weight (53 g/m2). At mild stress level, the foliar application of water during vegetative+flowering included the highest amount of soluble sugar (0.396 mg/g FW), and glycine foliar application at the flowering time had the highest harvest index (79%). Also, kaolin spraying during vegetative+flowering had the highest economic yield (73 g/m), and chitosan foliar application during vegetative+flowering had the highest shoot dry weight (111 g/m²) and essential oil yield (7.55 g/m2). DiscussionDue to the beneficial effects of antiperspirants and plant protection, they can be used as suitable solutions to increase plant production and reduce drought stress in arid and semiarid regions.