اثر محلول‌پاشی اکسیدروی و نانوذره اکسیدروی بر شاخص‌های رشدی و غلظت عناصر در گیاه رزماری پرورش‌یافته در شرایط شور

تنش شوری موجب کاهش رشد و عملکرد گیاه می‌شود. به‌ منظور بررسی تاثیر تنش شوری کلریدسدیم (غلظت‌های صفر، 50 ، 100 و 150 میلی‌مولار) و محلول‌پاشی با اکسیدروی و نانوذره اکسیدروی (0، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال1397-1396 در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان اجرا شد. نتایج نشان‌دهنده وجود اثرات متقابل معنی‌دار تنش شوری و محلول‌پاشی بر صفات محتوای کلروفیل b، غلظت ازت، فسفر، پتاسیم، سدیم، روی، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد اسانس بود. بالاترین میزان کلروفیلb  در تیمار بدون تنش شوری × 10 میلی‌گرم در لیتر نانو ذره اکسیدروی و بیش‌ترین مقدار نسبی آب برگ در تیمارهای بدون نمک با محلول‌پاشی هر دو فرم روی (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) مشاهده شد. بالاترین عملکرد اسانس در تیمار بدون تنش شوری با محلول‌پاشی 10 میلی‌گرم در لیتر نانوذره روی و فرم معمول روی حاصل شد. تیمار بدون تنش شوری با محلول‌پاشی 5 میلی‌گرم در لیتر نانوذره اکسیدروی موجب افزایش محتوای پتاسیم شد. بیشترین غلظت روی در تیمارهای 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر نانوذره اکسیدروی × تیمار بدون تنش شوری و 10 میلی‌گرم در لیتر روی × تیمار بدون تنش شوری مشاهده شد. وزن‌خشک بخش هوایی گیاه، غلظت آهن و منیزیم تحت تاثیر مستقل تیمار محلول‌پاشی و تنش شوری قرار گرفت. بیشترین وزن‌خشک گیاه و غلظت منیزیم در تیمار بدون تنش شوری و 50 میلی‌مولار کلریدسدیم حاصل شد. محتوای کلروفیل a و غلظت آهن در تیمار بدون تنش شوری افزایش یافت. تیمار بدون محلول‌پاشی و محلول‌پاشی با 10 میلی‌گرم در لیتر نانوذره روی موجب افزایش غلظت منیزیم در گیاه گردید. براساس نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد که محلول‌پاشی با عنصر روی تاثیر معنی‌داری در کاهش اثرات تنش شوری در رزماری داشت.

The Effect of Foliar Application of Zinc Oxide and Nanoparticles Zinc Oxide on Some Growth Characteristics and Elemental Concentration of Rosemary under NaCl Salinity

AbstractIntroductionNowdays, one of the major environmental stresses challenging agricultural produce worldwide, is progressive soil salinity. The majority of the soils in the arid and semiarid regions face salinity. This is a huge threat for agricultural sustainablitty. With salinity addingup, plants growth and development greatly decline due to reduced osmotic potential, unbalanced nutrients available and the variations in the type and content of growth regulators which negatively influence the plant yield and productivity. Under salinity situations, using micronutrients plays a vital role in the tolerance of plant against ROS molecules. These nutrients motivate antioxidant enzymes and hence, improve plant responses to the ROS molecules generation. As a result, they improve the yield, quality and productivity of plants under stressful conditions. Materials and MethodsAn experiment was conducted to study the effects of NaCl salinity stress (0, 50, 100 and 150 mM) and Foliar application of common and Nonoform Zincoxide (0, 5 and 10 mg L1) on Rosmarinus officinalis as factorial based on RCBD with three replications at 2017 2018. Results and DiscussionThe results revealed the interaction effects of salinity levels and Zinc Foliar application on chlorophyll b content, N, P, K, Na and Zn content, leave relative water content as well as essential oil yield. The highest data for chlorophyll b was recorded with no stress × 10 mgL1 Nonozinc spray. Relative water content for both Zn forms (0, 5 and 10 mgL1) was maximum with no salinity treatments. The greatest data for essential oil yield was traced with NaCl0 × 10 mgL1 Nanozinc and NaCl0× 10 mgL1 Zinc Oxide. NaCl0× 5 mgL1 NanoZinc increased K+content in plant. For Zn compositional content, the highest data was recorded with nosalinity × 5 and 10 mgL1of NanoZinc as well as with nosalinity × 10 mg L1 of common zinc source. Aerial parts dry weight and Fe and Mg content were affected by independent effects of salinity and Foliar application of Zn. Aerial parts dry weight and Mg content increased at no salinity stress and 50 mM salinity. Chlorophyll a and Fe content were influenced by the non salinity levels.  Foliar application with 0 and 10 mg L1nanoZn increased Mg content in plants. Salinity is one of the predominant stressors influencing the plants throughout all their life cycle. The results revealed that salinity drastically influenced rosemary dry weight, photosynthetic pigments content, as well as Mn, Cu, and Fe content. Zn Foliar application improved aerial parts fresh weight and the content of Mg, Cu, and Fe. In general, rosmary is salinity tolerant up to 50 mM without significant reduction in yield component. Therefore, the Foliar application of NanoZinc as Oxide form improved yield and growth characteristics. ConclusionSalinity drastically influenced the growth and physiological responses of the plants. Using Foliar treatments was able to partially ameliorate the salinity adverse effects and, promoted the growth and productivity of rosemary. However, economical administration of Foliar treatments needs more indepth studies.