انگشت‌نگاری ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی در برخی گونه‌های مریم‌گلی (salvia spp.) ایران با روش tlc، با رویکرد کموتاکسونومی

مریم گلی (salvia) یکی از مهم ترین جنس های تیره نعناییان است که ترکیبات فنلی، متابولیت های ثانوی اصلی آن را تشکیل می دهند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تنوع ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی گل و برگ 41 جمعیت وحشی از 27 گونه مریم گلی ایران با روش tlc و بررسی اهمیت این ترکیبات از جنبه کموتاکسونومی و به عنوان نشانگرهای بیوشیمیایی است. ترکیبات شاخص در گونه های مورد مطالعه مریم گلی، رزمارینیک اسید، سالویانولیک اسیدهای a و b، آپی ژنین، روتین، اسکوتلارین و بایکالین شناسایی شدند. با استفاده از نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای الگوی توزیع ترکیبات فنلی و دندروگرام رسم شده با روش upgma، گونه های مریم گلی از جنبه کموتاکسونومیک مطالعه شدند. نتایج نشان داد که الگوی توزیع ترکیبات فنلی در اندام های گل و برگ جمعیت های مختلف یک گونه مشابه و در بین گونه های مختلف متفاوت است. به نظر می رسد که وجود تفاوت های بین گونه ای بارز در الگوی توزیع این ترکیبات ناشی از تفاوت های ژنتیکی گونه های مورد مطالعه باشد. نتایج حاصل از رسته بندی گونه ها بر اساس داده های حاصل از تحلیل خوشه ای توزیع ترکیبات فنلی همخوانی نزدیکی با طبقه بندی کلاسیک فلورا ایرانیکا نشان داد که این امر نشان دهنده اهمیت این ترکیبات به عنوان نشانگرهای شیمیایی ارزشمند برای رده بندی گیاهان مریم گلی در سطوح بین گونه ای و فروجنس است.

TLC Fingerprint analysis of phenolic and flavonoid compounds in some Iranian Salvia spp., a chemotaxonomic approach

Salvia is an important genus of Lamiaceae which phenolic compounds are the main secondary metabolites of its members. The objective of this study was to investigate the diversity of phenolic and flavonoid compounds in the leaves and flowers from 41 wild populations of 27 Salvia species from Iran by TLC method and evaluation of their significance as chemical markers for taxonomic purposes. Rosmarinic acid, salvianolic acids A and B, apigenin, rutine, scutellarin and baicalin were characterized as the main compounds of the studied Salvia species. Based on the dendrogram obtained from the didtribution patterns of phenolic compounds using cluster analysis by UPGMA method, the Salvia species were studied chemotaxonomically. Results showed that the patterns of phenolic compounds in the leaf and flower organs were similar in populations of a species, while they were different among the species. It seems that substantial differences in the patterns of these compounds at interspecies level were mainly due to genetic differences. The results from classification of the species by cluster analysis of the phenolic data supported their grouping according to their classical taxonomy in the Flora Iranica. This suggests the importance of these compounds as chemical markers for the classification of Salvia species at interspecies and subgenus levels.