آیا جمعیت‌های کپورماهی دندان‌دار معمولی در جنوب ایران، امکان تشکیل واحدهای عملکردی تاکسونومیک (operational taxonomic units, outs) را دارند؟

کشف روابط دقیق تمایزهای ریختی بین جمعیت های جدا افتاده در گونه های جانوری معمولاً امری دشوار است. معمولاً تغییرات در ریخت شناسی، ناشی از سازگاری در محیط هایی با شرایط اکولوژیک متفاوت، تفاوت های ژنتیکی و در اغلب موارد نیز، حاصل کشمکش بین عوامل ژنتیکی و محیطی است. در پژوهش حاضر، ریختی شناسی و فیلوژنی مولکولی جمعیت های گونه کپورماهی دندان دار معمولی (aphanius dispar) در سه حوضه جنوبی ایران مطالعه شده است و یک پرسش مهم در رابطه با این که " آیا جمعیت هایی با فنوتیپ متفاوت از یک گونه می توانند به عنوان واحدهای عملکردی تاکسونومیک عمل کنند؟ " مورد بحث قرار گرفت. تمام تحلیل های ریختی نشان داد که تفاوت های معنی داری بین جمعیت های جدا افتاده وجود دارد که منطبق با جغرافیای جانوری آنها در حوضه های متفاوت و نیز منطبق با واگرایی های ژنتیکی مشاهده شده در این جمعیت ها است. بنابراین، زمانی که برهمکنش جریان های ژنی بین جمعیت ها و انتخاب طبیعی حاصل روندهای تکاملی در طولانی مدت باشد، در نتیجه، تفاوت های ریختی به وجود آمده در جمعیت های جدا از هم به احتمال زیاد می تواند بیانگر وجود واحدهای عملکردی تاکسونومیک متفاوت در حد گونه یا زیرگونه باشد. افزون بر این، ویژگی های زیستی گونه کپورماهی دندان دار معمولی، توان بالای تحمل شرایط نامساعد، شرایط زمین شناسی و اکولوژیک ویژه در جنوب ایران از جمله عواملی هستند که امکان جدایی تولید مثلی و در نتیجه تنوع ژنتیکی را در این ناحیه فراهم نموده اند.

Do different populations of Aphanius dispar in Southern Iran form Operational Taxonomic Units (OUTs)?

Deciphering the exact fundamental relations of morphological differentiation among isolated populations of animal species is generally difficult. Usually changes in morphology are resulted from adaptation to different environmental conditions (ecoplasticity) or represent an expression of genetic differences and/or gene pool pauperization, and in most instances, however, changes in morphology are the result of the interplay between environmental factors and genetic plasticity. In this study, the morphology and molecular phylogenies of common toothcarp populations (Aphanius dispar) were studied in three basins in Southern part of Iran to discuss an important aspect relate to the question whether morphologically differentiated populations of a single species function as Operational Taxonomic Units. All morphological analyses were revealed significant and strong morphological differentiation between the populations that corresponds well with their zoogeography and their molecular phylogeny in geographically isolated basins. Therefore, it can be concluded that when the interaction between gene flow among populations and natural selection is resulted owing to a long evolutionary history, then the observed morphological differences can be functioned as different Operational Taxonomic Units (OTUs) in subspecies or even species levels. In addition, biological characteristics of the A. dispar, its high tolerance, geological and ecological conditions in Southern Iran are the main factors that increase chance of reproductive isolation and genetic diversity in this region.