مطالعه دوشکلی جنسی در سوسک کلرادو (Leptinotarsa decemlineata)، (Coleoptera: Chrysomelidae) با روش ریخت‌سنجی هندسی در غرب و شمال‌غرب ایران

افراد نر و ماده در سوسک کلرادو، در طبیعت دوشکلی جنسی بارزی ندارند و از شباهت بالایی برخوردار هستند، به طوری که شناسایی جنس‌ها با چشم غیر مسلح مشکل است. به منظور مطالعه دوشکلی جنسی سوسک کلرادو، در تابستان 1391، تعداد 90 نمونه از افراد بالغ نر و ماده در قالب سه جمعیت جغرافیایی از مزارع سیب‌زمینی شهرستان‌های اردبیل، بهار و همدان با روش مشاهده مستقیم جمع‌آوری شد و بال‌های سمت راست جلو و عقب جدا و برای هر بال به ترتیب تعداد 7 و 8 لندمارک مشخص گردید. مختصات هندسی حاصل از لندمارک‌ها تبدیل به متغیرهای شکلی و اندازه، به عنوان معیارهایی برای مقایسه جنس‌ها استفاده شد. تخمین شکل بال در جنس نر و ماده به صورت مجزا بررسی شد که نشان دهنده تغییرات در روند تکاملی شکل بال بین جنس‌ها بود. آزمون چند متغیره بر پایه نتایج رگرسیون متغیرهای شکلی در جنس‌های نر و ماده مجموع جمعیت‌ها نشان داد که بال جلو دارای آلومتری و بال عقب فاقد آن است. آزمون تجزیه واریانس چند متغیره دو طرفه به منظور مشاهده اختلاف‌های شکلی (بر اساس میانگین متغیرهای شکلی) و اندازه انجام شد که نتیجه آزمون نشان دهنده اختلاف شکل در بال جلو بین جنس‌های نر و ماده بود.