بررسی سیتوتاکسونومی جنس Vicia از تیره Fabaceae در ایران

برای بررسی سیتوتاکسونومی جنس vicia در ایران، از 40 تاکسون مختلف از 13 بخش جهت مطالعه کروموزوم‌ها در مرحله متافاز میتوز استفاده شد. کمترین عدد دیپلوئید مشاهده شده برابر با 10 و بیشترین برابر با 28 بود. در میان اعداد دیپلوئید شمارش شده 3 عدد پایه کروموزومی در تاکسون‌های جنس vicia در ایران (x=5, 6, 7) مشاهده شد. بر این پایه، این جنس دارای دو سطح دیپلوئیدی و تتراپلوئیدی در ایران است. در تاکسون‌های دیپلوئید (در مجموع 37 تاکسون) سه عدد کروموزومی متفاوت (2n=10, 12, 14) دیده شد در حالی‌که در سه تاکسون متعلق به بخش cracca از زیرجنس cracca، عدد دیپلوئید شمارش شده 2n=28 بود. در تاکسون‌های v. cracca (2x, 3x, 4x) و v. villosa subsp. dasycarpa (2x, 4x) با توجه به گزارش سطح پلی‌پلوئیدی مختلف در جهان، تنها سیتوتیپ‌های دیپلوئید این تاکسون‌ها در ایران مشاهده گردید. اغلب کاریوتیپ‌ها در تاکسون‌های مطالعه شده، کروموزوم‌های ساب ‌متاسانتریک (38/54 درصد)، ساب تلوسانتریک (31/26 درصد)، متاسانتریک (38/14 درصد) و تلوسانتریک (15/3 درصد) دارند. در اغلب کاریوتیپ‌ها، بلندترین کروموزوم‌ها ساب متا‌سانتریک (sm) و کوتاه‌ترین کروموزوم‌ها ساب تلوسانتریک (st) هستند. تاکسون‌های بررسی شده در کلاس‌های 2a، 3a، 4a، 3b و 4b از جدول دو طرفه استبینز قرار گرفتند که بیانگر وضعیت تکاملی ابتدایی در آنها است. v. narbonensis با داشتن بیشترین میزان درصد شکل کلی (tf%) برابر با 57/37 و کمترین مقدار شاخص عدم تقارن درون کروموزومی رومرو زارکو (a1) برابر با 39/0 به عنوان متقارن‌ترین کاریوتیپ و v. michauxii با داشتن a1 برابر با 82/0 و مقدار tf% ( برابر با 15/13) به ‌عنوان نامتقارن‌ترین و در عین حال متکامل‌ترین کاریوتیپ از لحاظ درون کروموزومی شناخته شدند.