بررسی فلور، شکل زیستی و عناصر رویشی منطقۀ گاماسیاب در نهاوند ‏(استان همدان)‏

هدف از این پژوهش، ارائۀ فهرست فلوریستیک، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقۀ گاماسیاب در فاصلۀ 20 کیلومتری جنوب نهاوند (استان همدان) در مسیر جادۀ نورآباد بود. ارتفاعات منطقه شامل بخشی از رشته‌‌کوه زاگرس به نام کوه گرین (گرو) و شامل قله‌های متعددی است. بلندترین قلۀ این ارتفاعات در استان همدان، قلۀ یال‌‌کبود با ارتفاع 3541 متر از سطح دریا است. مساحت منطقۀ بررسی‌‌شده 1899 هکتار بود. نمونه‌های گیاهی از نقاط مختلف منطقه طی فصول مناسب بین سال‌های 1372 تا 1400 جمع‌آوری و شناسایی شد. طیف زیستی گیاهان این منطقه با تعیین درصد گونه‌های متعلق به هریک از شکل‌های زیستی ترسیم شد. براساس اطلاعات به‌دست‌‌آمده از پراکنش جغرافیایی گونه‌های شناسایی‌‌شده و منابع موجود، درصد عناصر رویشی منطقه‌ای تعیین شد. گیاهان شناسایی‌‌شده شامل 51 تیره، 203 جنس و 311 گونۀ گیاهی است. هفت تیره از گیاهان از تک‌‌لپه‌ای‌ها، 43 تیره از دولپه‌ای‌ها و یک تیره از نهانزادان آوندی است. تیره‌های asteraceae، lamiaceae، fabaceae، poaceae، apiaceae و caryophyllaceae تیره‌های بزرگ‌‌تر گیاهان منطقه محسوب می‌شود. گیاهان این منطقه ازنظر شکل زیستی، 41.1 درصد همی‌کریپتوفیت، 26 درصد تروفیت، 13.41 درصد کامفیت، 13.41 درصد ژئوفیت، 3.2 درصد فانروفیت، 1.6 درصد پارازیت و 0.96 درصد هلوفیت است. ازنظر پراکنش جغرافیایی بیشترین سهم مربوط به عناصر ایرانی - تورانی (67.52 درصد) است و سایر گونه‌ها به دو یا چند ناحیۀ جغرافیایی تعلق دارد. 34 گونۀ گیاهی انحصاری ایران است.

a study of flora, life form, and chorology of plant species in gamasiab region of nahavand, ‎hamedan province

the present study was carried out to provide a floristic list and determine the life forms and chorology of species in the gamasiab region at a distance of 20 km. south of nahavand (hamedan province). the altitudes of the region include part of the zagros mountain in the name of garin mountain or geru, which includes several peaks. the highest peak of these heights in hamedan province is the yalkabud, with an altitude of 3541 meters above sea level. the area of this part is 1899 hectares. plant specimens were collected and identified from different points of the gamasiab region during the appropriate seasons between 1993-2021. the plant biological spectrum of this region was plotted by determining the percentage of species belonging to each biological form. on the basis of geographical distribution data of identified species and resources, the percentage of regional vegetative elements was determined. the plants identified in this area contain 51 families, 203 genera, and 311 species. totally, this region includes 7 families of monocots, 43 families of dicots, and 1 family of pteridophytes. the largest families were asteraceae, lamiaceae, fabaceae, poaceae, apiaceae, and caryophyllaceae in the gamasib region. the plants in the region were in terms of biological form, 41.1% of hemicryptophytes, 26% of therophytes, 13.41% of champhytes, 13.41% of geophytes, 3.2% of phanorphytes, 1.6% of parasites, and 0.96% of the helophytes. for geographical distribution, the largest share of iranoturanian elements (67.52%), and other species belonged to two or more geographic areas. finally, 34 plant species were endemics of iran.