فون مورچه‌‌های باغ‌‌های انجیر استهبان (فارس) همراه با گزارش گونۀ مورچۀ (hymenoptera: formicidae) tapinoma karavaievi در جایگاه شکارگر زنبور گرده‌‌افشان انجیر

انجیر (ficus carica l.) محصولی مهم برای مصرف تازه‌‌خوری و خشک در سطح جهان شناخته می‌‌شود. استان فارس و شهرستان استهبان با بیش از 95 درصد باغ‌‌های انجیر خوراکی مهم‌‌ترین تولیدکنندۀ انجیر در ایران هستند. مورچه‌ها روی برهمکنش بین انجیر و سایر هم‌‌زیستان انجیر به‌‌ویژه زنبورها تاثیر می‌‌گذارند. با توجه به فراوانی مورچه‌‌ها در انجیرستان‌ها و همچنین وجود گزارش‌‌هایی مبنی‌‌بر خسارت مستقیم و غیر مستقیم آنها به انجیر، این پژوهش طی سال‌‌های 1397 تا 1398 با محوریت بررسی فون مورچه‌ها در باغ‌های انجیر شهرستان استهبان صورت گرفت. براساس نتایج این پژوهش، 11 گونه مورچه متعلق به هشت جنس و سه زیرخانواده شناسایی شد. در بین گونه‌‌های جمع‌‌آوری‌‌شده، گونه‌‌هایmessor caducus ، m. ebeninus، pheidole koshewnikovi و trichomyrmex destructor از زیرخانوادۀ myrmicinae، گونه‌های lepisiota dolabellae و cataglyphis livida از زیرخانوادۀ formicinae و گونۀ tapinoma karavaievi از زیرخانوادۀ dolichoderinae برای نخستین‌‌بار در استان فارس گزارش شد؛ به‌‌علاوه مطالعۀ حاضر نشان داد گونۀ tapinoma karavaievi در جایگاه شکارگر زنبور گرده‌‌افشان انجیر باعث خسارت احتمالی به باغ‌‌های انجیر می‌‌شود. این نخستین گزارش خسارت احتمالی گونۀ tapinoma karavaievi به انجیر در سطح جهان محسوب می‌‌شود.

Ant Fauna of Fig Orchards of the Estahban Area with the Report of Tapinoma Karavaievi (Hymenoptera: Formicidae) as a Predator of Fig Pollinator Wasps

The fig fruit (Ficus carica L.), as an important agricultural product, is consumed fresh or dried worldwide. Fars and the Estahban county, with more than 95% of fig orchards, are the most important edible figproducing areas in Iran. The interaction between figs and their mutualisms especially wasps is affected by ants. Considering the rich fauna of ants in Estahban fig orchards, as well as some reports indicating the direct and indirect damages by ants, the fauna of ants in fig gardens in the Estahban area was studied during 20182019. Eleven species in 8 genera and 3 subfamilies were recognised. Among the collected species, Cataglyphis livida, C. livida, Lepisiota dolabellae, M. caducus, M. ebeninus, P. koshewnikovi, Tapinoma karavaievi, and T. destructor have been reported for the first time from Fars province. Furthermore, this study revealed that Tapinoma karavaievi acts as a predator of the fig wasp causing possible damages to fig orchards. This is the first record of possible damage of this species to the fig in the world.