اثرات تغییر اقلیم بر پراکنش و مطلوبیت زیستگاه سمندر به‌‌شدت در خطر انقراض، neurergus derjugini nesterov, 1916 (دم‌‌داران: سالاماندریده): از دورۀ معاصر تا 2030

بررسی پیامدهای تغییرات اقلیم بر پراکنش و استقرار گونه‌‌ها برای بیشتر پژوهشگران جالب و تامل‌‌برانگیز است. سمندر کردستانی (neurergus derjugini) ازجمله گونه‌‌های به‌‌شدت در خطر انقراض (critically endangered) در فهرست سرخ iucnاست و در کوههایاورماندرایران،مرزعراقو ترکیه پراکنش دارد. امروزه جمعیت این گونه به‌‌دلیل عوامل متعددی ازجمله تغییر اقلیم رو به کاهش و در معرض تهدید جدی است. در این مطالعه با استفاده از رویکرد بی‌نظمی بیشینه (maxent) براساس متغیرهای اقلیمی (بارشی و حرارتی) و توپوگرافی (ارتفاع و شیب)، پتانسیل پراکنش، تعیین زیستگاههای مناسب و پیش‌‌بینی آنها در عصر حاضر و آینده (سال 2030) با استفاده از سناریوهای نمایندۀ خط سیر غلظت گازهای گلخانه‌‌ای (rcp 2.6 و rcp 8.5) برای سمندر کردستانی ارزیابی شد. میزان بارش سردترین سه ماهۀ سال (38.8 درصد)، شیب زمین (26.8 درصد) و دامنۀ تغییرات سالانۀ دما (13.6 درصد) عوامل مهم شکل‌‌دهندۀ پراکنش n. derjugini در دورۀ معاصر بودند. برای سال 2030 در سناریوهای rcp 2.6و rcp 8.5 به ترتیب میزان بارش در سردترین سه ماه سال (43.8 و 42.7 درصد)، توزیع فصلی بارش (28 و 30.6 درصد) و تغییرات فصلی دما (20.08 و 24.2 درصد) عوامل مهم شکل‌‌دهندۀ پراکنش گونه بودند. به نظر می‌‌رسد تغییر اقلیم نقش چشمگیری در تکه‌‌تکه‌‌شدن و از بین رفتن زیستگاههای n. derjugini در عصر حاضر و آینده دارد؛ هرچند نمی‌‌شود فعالیت بشر را در تخریب و تغییر زیستگاهها نادیده گرفت.

Effects of Climate Change on Habitat Suitability and Distribution Model of the Critically Endangered Newt, Neurergus Derjugini Nesterov, 1916 (Urodela: Salamandridae) from Contemporary Period to 2030

Evaluating the role of climate changes on species distributions has attracted considerable research interest. The Kurdistan newt (Neurergus derjugini) is one of the critically endangered species in the IUCN Red List, which is distributed in the Avroman Mountains in Iran, on the IraqiTurkish border. Nowadays, the population of this species is declining and under serious threat due to several factors, including climate change. In the present study, by using the maximum entropy approach (MaxEnt), based on bioclimatic (precipitation and temperature) and topographical (altitude and slope) variables, the suitable habitats and the potential distribution areas in the contemporary and the representative concentration pathway (RCP) 2.6 scenario and RCP 8.5 scenarios of the future (2030) distribution were modeled for the Kurdistan newt, N. derjugini. Precipitation of the coldest quarter (38.8%), slope (26.8%) and temperature annual range of the year 13.6%) were the most important factors shaping the distribution of N. derjugini in the contemporary period. For the future, in RCP 2.6 and RCP 8.5, respectively, scenarios precipitation of the coldest quarter (43.8% and 42.7%), precipitation seasonality (28% and 30.6%) and temperature seasonality (20.08% and 24.2%) were the most important factors forming the distribution species. As it seems, climatic change has been responsible for fragmentation and destruction of habitats N. derjugini in the present and the future, although human activity in the destruction and change of habitats cannot be ignored.