بررسی تنوع و فراوانی گونه‌ای تریپس‌‌های جنگل بلوط طی فصول مختلف در شهرستان ایوان (استان ایلام)

به‌‌منظور بررسی تنوع و فراوانی گونه‌‌ای تریپس‌‌های روی درختان بلوط، نمونه‌برداری‌‌های هفتگی در طی فصول مختلف سال 1397 از درختان بلوط منطقۀ کلان واقع در شهرستان ایوان، بخشی از جنگل‌‌های بلوط استان ایلام (غرب ایران)، انجام گرفت. برای انجام این پژوهش تعداد 10 درخت بلوط و از هر درخت تعداد 20 برگ انتخاب شد. تریپس‌‌ها ازطریق تکاندن برگ‌‌ها روی سینی پلاستیکی سفید جمع‌‌آوری شد. پارامترهای تنوع گونه‌‌ای با استفاده از تعداد گونه‌‌ها و فراوانی نسبی آنها محاسبه شد. برای تعیین اختلاف آماری شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای با ماههای مختلف نمونه‌‌برداری، از آزمون تجزیۀ واریانس یک‌‌طرفه (anova) استفاده شد. از بین 841 نمونۀ جمع‌‌آوری‌‌شده، 14 گونه تریپس شناسایی شد که متعلق به شش جنس و چهار خانواده بود. در میان نمونه‌‌ها، گونۀ‌‌ thrips tabaci lindeman گونۀ فوق غالب بود؛ همچنین در بین تریپس‌‌های جمع‌‌آوری‌‌شده، گونه‌‌هایaeolothrips gloriosus ، a. intermedius، a. melaleucus، haplothrips globiceps، h. longipesو h. subtilissimus دارای نقش شکارگری و بقیۀ گونه‌‌ها گیاهخوارند. بیشترین درصد فراوانی گونۀ شکارگر با مقدار 13.32 درصد مربوط به a. intermedius بود. اوج جمعیت تریپس‌‌ها در اردیبهشت‌‌ماه مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد بین شاخص‌‌های تنوع گونه‌‌ای با ماههای مختلف سال ازلحاظ آماری اختلاف معنی‌‌داری وجود داشت (p≤0.05). بیشترین و کمترین مقادیر شاخص‌‌های شانون وینر، یکنواختی پیلو، غنای گونه‌‌ای مارگالف و سیمپسون به ترتیب با مقادیر عددی 3.05 و 0.92 (مربوطه به ماههای اردیبهشت و آذر)، 0.76 و 0.28 (ماههای شهریور و آذر)، 2.84 و 1.26 (ماههای خرداد و آذر) و 0.77 و 0.28 (ماههای اردیبهشت و آذر) بود.

A Survey of Diversity and Frequency of Oak Thrips during Different Seasons in Eyvan County (Ilam Province)

Abstract In order to investigate the diversity and frequency of thrips species on oak trees, weekly sampling was done during different seasons in Kalan region (Eyvan county), as a part of oak forests of Ilam province (western Iran), in 2018. In this relation, 10 oak trees and 20 leaves were selected from each tree. Thrips were collected by shaking the leaves on a white plastic tray. The species diversity indices were calculated using the number of species and their relative abundance. Oneway analysis of variance (ANOVA) was used to determine the statistical differences between species diversity indices in different sampling months. Out of the 841 collected thrips specimens, 14 thrips species were identified, which belonged to six genera and four families. Amongst them, Thrips tabaci Lindeman was the Eudominant species accounting for 47.65% of the abundance. In addition, among the collected thrips, Aeolothrips gloriosus, A. intermedius, A. melaleucus, Haplothrips globiceps, H. longipes, and H. subtilissimus were predators, and the rest were phytophagous. The highest abundance for predatory species with 13.32% was related to A. intermedius. The population peak of thrips was observed in May. The results of this study also showed that there was a statistically significant difference between species diversity indices in different months of the year (P≤0.05). The highest and lowest biodiversity indices (i.e. ShannonWiener diversity, Pielou, Margalef, and Simpson’s evenness) were 3.55 and 0.92 (for June and December), 0.76 and 0.28 (for September and December), 2.84 and 1.26 (for June and December), and 0.77 and 0.28 (for June and December) respectively.