جمعیت‌‌های medicago minima (l.) bartal در ایران: تنوع مورفولوژیکی بسیار و غیر مرتبط با توالی ناحیۀ its و پراکندگی جغرافیایی

تاکنون به گونۀ medicago minima (l.) bartal. ازلحاظ کشاورزی توجه کمی شده است؛ با این حال این گونه صفات ارزشمندی در مقایسه با سایر گونه‌‌های یک‌‌سالۀ یونجه دارد و بررسی میزان تنوع صفات در این گونه نیازمند انجام این پژوهش بود. در این مطالعه، تنوع صفات ریخت‌‌شناسی نیام 13 جمعیت از جنوب غرب، غرب، شمال غرب و شمال ایران همراه با تنوع توالی ناحیۀ its ارزیابی شد. الگوی جغرافیایی برای تنوع صفات نیام مشاهده نشد. مطالعۀ فیلوژنی مولکولی ناحیۀ its، تنوع زیادی در این ناحیه نشان نداد و همۀ آنها در گروهی تک‌‌نیا با درجۀ حمایت زیاد قرار گرفتند؛ با این وجود ریخت‌‌شناسی نیام تنوع بسیاری به‌‌ویژه در صفات کرک‌‌ها با ضریب تنوع 58 درصد نشان داد. این جمعیت‌‌ها به‌‌منظور استفاده در برنامه‌‌های زادآوری و حفاظتی، صفات مناسبی را نشان دادند: 1. جمعیت باغچه با بیشترین تعداد دانه در نیام و زاویۀ اتصال خار به نیام؛ 2. جمعیت خرم‌‌آباد با بیشترین تعداد خار روی نیام؛ 3. جمعیت سروآباد با بزرگ‌‌ترین ابعاد نیام و دانه. جمعیت‌‌های خرم‌‌آباد، باغچه، مریوان و پاوه بیشترین میزان کرک روی نیام را نشان دادند؛ اگرچه نتایج آنالیزهای همبستگی اغلب صفر یا منفی بود، میزان کرک‌‌های ساده و غده‌‌ای روی نیام ارتباط مثبتی با ارتفاع محل جمع‌‌آوری داشت. همبستگی واضحی بین تنوع ریخت‌‌شناسی و توالی ناحیۀ its با الگوی پراکندگی جغرافیایی جمعیت‌‌های این گونه مشاهده نشد.

Populations of Medicago minima (L.) Bart. in Iran: High Morphological Variability Irrelevant to ITS Sequences and Geographical Proximity

Medicago minima (L.) Bartal. has received little agricultural development to date, while having potentially useful traits compared to other “medics”, e.g., annual species of section Spirocarpos. However, the range of variation in M. minima requires further studies. This research assessed the diversity of the pod morphological traits of 13 populations in the southwest, west, northwest, and north of Iran. In addition, variation in nuclear ribosomal Internal Transcribed Spacer (nrITS, ITS 1+5.8s+ITS 2) was evaluated. No geographical patterns of variation in the pod traits were found. The molecular phylogenetic assessments of 7 populations indicated low variability, thus being grouped into a wellsupported  monophyletic clade (99% Bootstrap support/1.00 Posterior Probability (PP)). Nevertheless, the pod morphological traits exhibited significant variations, most notably in Glandular Hairs (GH), with a coefficient variation of 58%.  For breeding and possibly conservation purposes, the following populations demonstrated potentially useful characteristics: (1) Baghcheh population with the highest number of seeds per pod (4.6) and angle of spine insertion (2.87◦); (2) Khoramabad population with a higher number of spines on the middle coil (65.27); and (3) Sarvabad population with the greatest fruit length (3.71 mm), fruit diameter (4.17 mm), Seed Length Trait (SLT) (2.37 mm), and Seed Width Trait (SWT) (1.35 mm). In qualitative traits, Khoramabad, Baghcheh, Marivan, and Paveh populations had higher scores, particularly for glandular pubescence and Simple Hairs (SH) on their pods. Results of the correlation analysis were often null or negative; however, altitude indicated a positive relationship with glandular pubescence and SH. No obvious correlations were found between pod morphology and ITS variation and geographical proximity.