ویژگی های تشریحی و ریختی برگ برخی گونه هایfagus ، quercus و (fagaceae) castanea از برخی رویشگاه‌های ایران

تیرۀ راش دارای 8 سرده و بیش‌از 1000 گونه است. باوجود پیشرفت‌های زیاد در فهم ارتباطات انساب‌شناسی براساس داده‌های مولکولی، حضور هیبریدها یا حضور ترادف‌های مبهم تصدیق می‌کنند که صفات ریختی، تشریحی یا اکولوژیک باید با دقت بررسی شوند؛ بنابراین در پژوهش حاضر ویژگی‌های ریختی ‌و تشریحی برگ تاکسون‌های موجود در رویشگاه‌های مختلف ایران بررسی شد تا تفاوت‌ها و شباهت‌های ریختی و تشریحی بین آنها مشخص شود. تعداد 52 صفت کمی و کیفی برگ، بررسی و تحلیل خوشه‌ای براساس فاصلۀ اقلیدسی و رسته‌بندی براساس ساختار کواریانس صفات انجام شد. نتایج تحلیل رسته‌بندی با تحلیل خوشه‌ای هماهنگ بود. نتایج این پژوهش نشان داد وجودداشتن یا نداشتن شیار در دمبرگ، طول دمبرگ، عرض برگ، شکل کلی برگ، وجود کرک در پشت برگ و بین رگبرگ‌های فرعی و اصلی و مژه‌های موجود در حاشیۀ برگ از صفات مهم ریخت‌شناسی در تیرۀ راش است و برخی از ویژگی‌های تشریحی نیز مانند ضخامت پهنک، ضخامت پارانشیم نردبانی، تراکم رگبندی، ضخامت رگبرگ اصلی، وجود و تراکم کرک و شکل‌ها و اندازه‌های متنوع آن، ضخامت و تنوع موم و شکل‌های آن و درنهایت اندازه و تراکم روزنه، برای گونه‌ها دارای ارزش آرایه‌شناختی است.

Leaf Anatomical and Morphological Characteristics of some Species of Quercus, Fagus, and Castanea (Fagaceae) from some Habitats in Iran

Abstract The Fagaceae family is comprised of 8 genera with over 1000 different species. Despite many advances in understanding phylogenetic relationships based on molecular data, the existence of hybrids and/or the presence of ambiguous sequences justify careful observation of morphological, anatomical, and ecological characters of the Fagaceae. Therefore, the present study was conducted with the aim of investigating the morphological and anatomical characteristics the leaf of existing taxa in different habitats in Iran to identify and establish their similarities and dissimilarities relationships between them. Thus, 52 quantitative and qualitative characters from the leaf were studied. Cluster Analysis and Principal Components Analysis (PCA) were done based on Euclidean distance and covariance characteristics, respectively. The results obtained from PCA were consistent with cluster analysis. The results showed that the presence or absence of grooves in the petiole, petiole length, leaf width, leaf outline, the presence of trichomes between the midrib and secondary veins behind the leaf, the presence of cilia on the leaf margins were important morphological traits in the Fagaceae family. Some leaf anatomical characters such as venation density, midrib thickness, the presence or absence of trichomes, different shapes and sizes of trichomes, trichomes density, thickness and variety of epicuticular waxes and their shapes, stomatal size and density would be taxonomically useful for species.