مطالعۀ ریخت‌شناسی، ریزریخت‌شناسی و گرده‌شناسی جنس (thymelaeaceae) daphne l. در ایران

جنس daphne l. متعلق به خانوادۀ thymelaeaceae و دارای دست‌کم 70 گونه در جهان و 4 گونه در ایران است. گونه‌های این جنس حاوی ترکیباتی نظیر فلاون، بتولین، سیمارین و ... هستند که آثار ضدسرطانی، ضدالتهاب، ضدنقرس و ضدمیکروبی دارد. در پژوهش حاضر، ویژگی‌های ریخت‌شناسی اندام‌های رویشی و زایشی، ویژگی‌های ریزریخت‌شناسی پوشش بذر و دانۀ گرده 11 جمعیت مختلف از گونه‌های d. mezerum، d. pontica، d. oleoidesوd. mucronata با استرئومیکروسکوپ، میکروسکوپ نوری و الکترونی نگاره با هدف شناسایی صفت‌های مفید برای جدایی و تشخیص گونه‌ها بررسی و مطالعه شد. اطلاعات حاصل از صفت‌های ریخت‌شناسی، ریزریخت شناسی دانۀ گرده و بذر با نرم‌افزار ntsys pc v 2.02 e تجزیه‌وتحلیل آماری شد و دندروگرام به روش upgma ترسیم شد. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهند دانۀ گرده در گونه‌های مطالعه‌شده کروی تا بیضی‌شکل، سه‌شیاری، چند‌منفذی است و تفاوت‌هایی در سطح اگزین وجود دارند که الگوی crotonoid و semicrotonoid را ایجاد می‌کند. صفت‌هایی ازجمله شکل برگ، وجود کرک و تراکم آن، رنگ گلپوش، شکل لوب‌ها و وجود کرک در تخمدان، شکل و قطر دانۀ گرده، آشکار یا مخفی‌بودن دیوارۀ مشبک (muri) و ضخامت اگزین در جدایی تاکسونومیکی گونه‌ها موثر هستند. در مطالعۀ حاضر، سه نوع تزیینات سطح بذر از سلولی و خانه‌خانه تا موج‌دار و برآمده مشاهده شد و صفت‌هایی مانند رنگ بذر، شکل بذر، منقاردار‌بودن و تزئینات سطح بذر در جدایی گونه‌ها از هم موثر تشخیص داده شد.