پایش آب و هواشناسی روزهای برفی در زاهدان

امروزه پایش و واکاوی همدید- آماری روزهای برفی در یک قلمرو گرم و خشک به دلیل ماهیت ذخیره گاهی برف در تامین آب های سطحی و زیرزمینی، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی آب و هواشناختی روزهای برفی زاهدان از سال 1976 در یک بازه‌ی 40 ساله پرداخت و برای نیل به این هدف، از دو پایگاه داده استفاده شد. پایگاه نخست؛ کدهای هوای حاضر مربوط به پدیده برف است که به صورت روزانه از سازمان هواشناسی کشور برداشت شد. پایگاه دوم؛ مربوط به داده‌های روزانه فشار تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل در تراز میانی وردسپهر از مرکز پیش‌بینی‌ محیطی سازمان ملی‌ جو و اقیانوس‌شناسی آمریکا است. با شگرد محیطی به گردشی و تکنیک خوشه‌ای، الگوهای جوی موجد روزهای برفی شناسایی گردید. نتایج واکاوی‌ها نشان داد که بارش برف در زاهدان به صورت متمرکز در فصول گذار پاییز و زمستان(ماه‌های دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس) رخنمود دارد. در تراز دریا نیز الگوهای ادغامی پرفشارهای مهاجر سیبری- خزر با فراوانی 32.5 درصد و پرفشار سیبری- قفقاز با 20 درصد، بیشترین نقش‌آفرینی را در رخداد بارش برف بازی می‌کند. همچنین در ترازهای میانی وردسپهر، ناوه ترکمنستان به دلیل همجواری با ایران و نقش بندالی آن(پرفشار بریده)، موجد 42.5 درصد و الگوی بندال امگای اروپا نیز، 25 درصد از فراوانی روزهای برفی را تبیین می‌کند. به نظر می‌رسد، فعالیت همزمان اغتشاشات جوی در سامانه‌های قوی و پرفشار مهاجر سیبری، اروپا، قففاز، روسیه و خزر از یک سو و تقویت ناوه‌های عمیق عرض‌های جنب‌قطبی و گسترش آن به عرض‌های پایین‌تر از سوی دیگر، سبب تشدید شیوفشار و دما، استیلای سرما و رخداد برف خواهد شد.

climatic monitoring of snow days in zahedan

in this regard, the present study investigated the climatic of the zahedan snow days since 1976 over a period of 40 years. to achieve this goal, two databases were used. first databases; the present weather codes are related to the snow phenomenon, which was collected daily from the meteorological organization. the second database, relates to the daily data of sea level pressure and geopotential height in the troposphere from national center for environmental prediction (ncep). with environmental to circulation technic and cluster analysis, weather patterns causing snow days, identified. the results of the analysis showed that, snowfall in zahedan is concentrated in autumn and winter seasons (december, january, february and march). at sea level pressure, integration patterns of siberian-caspian high-pressure migrants with 32.5% and siberian-caucasian highs with 20%, play the most roles in snowfall event. also in the middle troposphere, turkmenistan’s ridge and blocks (cut-off high) account for 42.5% and the european omega block pattern accounts for 25% of the snowfall frequency. it seems that the simultaneous activity of atmospheric disturbances in the immigrant high pressure systems of the siberian, european, caucasian, russian and caspian, deep ridge polar latitudes and its extension to the lower latitudes, it will exacerbate showers and temperatures, cold weather and snowfall.