شناسایی مناطق حساس به فرسایش خاک با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی(fahp) مطالعه موردی: حوضه آبریز سد مهاباد

فرسایش خاک به عنوان یک رویداد طبیعی، به دلیل دخالتهای سودجویانه و غیرکارشناسانه انسان در سالهای اخیر افزایش یافته است. در این راستا توپوگرافی حوضه آبریز سد مهاباد که تماماً کوهستانیست از این پدیده مستثنی نمی باشد. هدف از انجام این مطالعه، اولویت بندی عوامل موثر بر تولید رسوب در حوضه سد مهاباد با استفاده از روشfahp می باشد. به این منظور از میان عوامل طبیعی موثر در وقوع فرسایش هفت عامل شیب، کاربری اراضی، زمان تمرکز زیرحوضه ها، ارتفاع، بارش، لیتولوژی و فاصله از رود را انتخاب نموده و با استفاده از داده های حاصل از مدل سازی معیارهای موثر در فرسایش با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و طبقه بندی با روش منطق فازی نواحی با حساسیت بالا در برابر فرسایش شناسایی و نقشه نهایی پهنه بندی نواحی حساس به فرسایش در پنج کلاس استخراج گردید. برای ارزیابی صحت نقشه بدست آمده از شاخص scai استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد در حدود 102/12 کیلومتر مربع معادل 13/15 درصد از مساحت حوضه دارای پتانسیل &خیلی زیاد& در وقوع فرسایش و تولید رسوب می باشد که در این میان زیرحوضه های دهبکر، بنگوین، قزلجه، مرانه، میرسه و سیاه قل دارای پتانسیل بیشتری هستند.

Identification areas susceptible to soil erosion using FuzzyAHP Case Study: Mahabad dam watershed

Soil erosion is always occurred as a natural event but human false interference led to accelerated soil erosion and irreversible effects. Mahabad dam watershed, due to topographic mountainous and steep slopes is very susceptibility against soil erosion. The aim of this study is to prioritize the factors affecting sediment production using fuzzy logic and AHP models and finally, generating the susceptibility mapping apron to soil erosion in Mahahbad dam watershed.  At first, based on expert experiences seven factors were recognized on soil erosion including the following; slope degree, land use, time of concentration, elevation of sea, precipitation, lithology and distance to river. The susceptibility soil erosion map based on fuzzy logic and AHP models were classified in five classes. The accuracy of the erosion susceptibility map provided by the model is further checked by calculating Seed Cell Area Index (SCAI). Results show that about 102.12 km2, equivalent to 13.15% of the area has the potential to &very high& risk of erosion and sediment production, which in the subbasins Dehbokr, Bangvyn, Qzljeh, Maraneh and Syahghol has more potential.