تدوین مدل استراتژیک و رویکرد توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری با استفاده از ماتریس Swot ، Space ، Qspm (مطالعه موردی: مناطق کویری استان یزد)

توریسم سیستم پیچیده ای است که ابعاد مختلف زندگی انسانی (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیست محیطی و کالبدی) را تحت تاثیر قرار میدهد. در این میان مناطق کویری به عنوان یکی از مناطق اولویت دار برای توسعه اکوتوریسم در بسیاری از مناطق جهان مورد توجه قرار گرفته است. ایران با دارا بودن عرصه های کویری و بیابانی به عنوان یکی از مناطق دارای پتانسیل در زمینه توسعه اکوتوریسم بیابان و کویر مطرح است. اما هنوز استراتژی های مشخصی نسبت به توسعه گردشگری در مناطق کویری تدوین نشده و مدل مشخصی وجود ندارد. لذا این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوالات اساسی است که استراتژی های اولویت دار جهت دستیابی به توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری استان یزد کدامند؟ مدل استراتژیک توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری چیست؟ به این سوالات از روش پیمایشی و روش برنامه ریزی استراتژیک استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که اولاً، گونه استراتژی های توسعه گردشگری در مناطق کویری استان یزد در گروه استراتژی های تدافعی قرار میگیرند؛ یعنی استراتژی هایی که در راستای کاهش نقاط ضعف و از بین بردن تهدیدها تدوین شده اند. ثانیاً، استراتژی های مدیریتی نسبت به سایر استراتژی ها در اولویت بالاتری قرار دارند. در پاسخ به سوال دوم این نتیجه حاصل شد که اولویتدار بودن استراتژی های مدیریتی به معنای نادیده انگاشتن سایر استراتژی های توسعه گردشگری نیست زیرا اجرای مجموعه ای از سیاست ها و راهبردها در مناطق کویری در پرتو اتخاذ رویکرد (مدل) یکپارچه برنامه ریزی توسعه گردشگری امکان پذیر است.

Formulating Strategic Model for Sustainable Tourism Development in The Desert Area by Swot, Space, Qspm Model (Case Study: Yazd Province)

Tourism is a complex system that affects various aspects of human life (economic, social, cultural, environmental and physical). In this regard, the desert areas have attracted attention of the world as preferred regions for ecotourism development. Iran, as a country enjoying vast desert areas, is considered as one of the regions with the potentials to develop ecotourism in desert areas In Iran, there have not been specific strategies towards the development of tourism in the desert and there is no specific model in this regard. Therefore, this study aims to answer these questions: What are the priority strategies to achieve sustainable tourism development in Yazd desert areas? And what is the strategic model for sustainable tourism development in the desert areas of Yazd province. To answer these questions, the survey and strategic planning methods were used. The results of the study showed that tourism development strategies in the desert regions of Yazd province are in the defensive strategies group, that is, the strategies that are developed to reduce and eliminate weaknesses and threats. Moreover, management strategies have a higher priority over other strategies. In answer to the second question, it was found out that priority of management strategies over other strategies mean that other strategies for tourism development in desert regions are ignored because adopting a series of policies and strategies in the desert is possible in the light of an integrated tourism approach (Model) to tourism development plan.