تعیین عامل کاربری با استفاده از شاخص های سنجش از دور با استفاده از مدل Epm در حوضه سراب سدّ تاریک رودبار گیلان

یکی از معضلات مهم مدیریت آبخیزها در کشور فقدان اطلاعات و آمار می باشد. با توجه به نبود ایستگاه های رسوب سنجی در اکثر خروجی های حوزه های آبخیز کشور و عدم کفایت داده ها، مدل های تجربی می توانند از ابزارهای مناسب برای تولید این لایه اطلاعاتی مهم باشند. از مدل های تجربی مورد استفاده مدل epm است، لذا استفاده از این مدل در برآورد فرسایش و رسوبدهی حوزه های آبخیز بدون آمار، با هزینه ها و مشکلات زیادی در تامین اطلاعات روبرو است. در مدل epm، عامل کاربری جزو عواملی وجود دارد که امکان تهیه آنها از طریق سنجش از دور وجود دارد و می توان آنها را با دقت و صحت خوب و با هزینه کمتر محاسبه کرد. حوضه سراب سد تاریک در غرب شهر رودبار، به عنوان حوزه مطالعاتی در نظر گرفته شد. مساحت حوضه 6102.1 هکتار و با میانگین ارتفاع 11296 متر (حداقل 177 متر و حداکثر 2392 متر) است. مدل رقومی ارتفاع (dem) راداری حاصل از ماهواره srtm تهیه و از آن نقشه های مورد نیاز و اطلاعات پایه تهیه گردید. نقشه کاربری حوضه بر اساس تفسیر چشمی تصاویر google earth سال و بازدید صحرایی تهیه شد. سپس عامل کاربری مدل epm بر اساس روش مرسوم (بازدید صحرایی و جدول مربوطه) و میانگین نظر حداقل 3 کارشناس باتجربه برای هر واحد کاربری تعیین گردید. تعدادی از شاخص های سنجش از دور مرتبط با کاربری مثل ndvi، pvi، savi و msav روی تصویر ماهواره ای etm+ مربوط به سال 2011 استخراج شدند. به کمک نرم افزار، میانگین شاخص های سنجش از دوری مذکور برای هر واحد کاربری، استخراج و محاسبه شد و با استفاده از رگرسیون خطی، رابطه بین عامل کاربری مدل و شاخص های سنجش از دور بررسی، تعیین و تحلیل گردیدند. در مرحله بعد سایر عوامل مدل بر اساس روش مرسوم تعیین و برآورد فرسایش حوضه انجام شد. برآورد مجدد فرسایش حوضه با استفاده از همه عوامل قبل و با استفاده از شاخص مناسب تر حاصل از تصویر ماهواره ای تکرار شد. بهترین رابطه بین شاخص پوشش گیاهی vi و عامل کاربری مدل بدست آمد که ضریب تبیین 0.793 داشت.

Determination of Landuse Factor in EPM Model by Using Remote Sensing Indices, Tarik Dam Basin, Rudbar, Guilan Province

One of the main problems in the management of watersheds in the country is the lack of information and data. Due to the lack of Sediment Measurement stations in most country's watersheds and insufficient data, empirical models can be important tools for the preparation of these layers. EPM model is used in experimental models, the use of these models to estimate erosion and sediment in basins without data has the costs and difficulties in providing map. In EPM model, the user factor is one of the factors that can be provided through remote sensing with good accuracy and at lower costs. Tarik dam Basin in the west of Rudbar, Guilan province, was considered as study basin. The area of basin was 6102.1 ha with average elevation of 11296 m. Digital elevation model (DEM) from satellite SRTM radar were provided and the required maps were provided from DEM and satellite images. Land use map was prepared based on visual interpretation of Google Earth images and field views. The user factorof EPM model based on the conventional method (field views and corresponding table) and mean opinions of three experienced expert was appointed for each landuse unit. A number of indicators associated with a landuse such as NDVI, PVI, SAVI and MSAV were extracted on ETM+ satellite image in 2011. The average indices for every land use were calculated by Software of remote sensing, and by using a linear regression model, the relationship between the user factor and remote sensing indicators were analyzed. At the next stage, other factors of model based on traditional methods was carried out in determining and estimating of erosion. The erosion of basin was again estimated by using all previous factors and by more appropriate index. The best relationship between vegetation index (VI) and user factor of model was obtained that correlation coefficient was 0.793.