مقایسه‌ی اثربخشی درمان شناختی رفتاریِ هیجان‌مدار با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تصویر بدنی و آمیختگی شناختی در نوجوانان دختر متقاضی جراحی زیبایی

زمینه و هدف: جراحی زیبایی به‌عنوان گونه‌ای خاص و رایج در فرهنگ تغییر بدن، همواره موضوعی بحث‌برانگیز در جامعه‌ی معاصر بوده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی اثربخشی درمان شناختی رفتاری هیجان‌مدار با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تصویر بدنی و آمیختگی شناختی نوجوانان دختر متقاضی جراحی زیبایی انجام گرفت. روش اجرا: این مطالعه‌ی مداخله‌ای نیمه‌آزمایشی، با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری تحقیق را کلیه‌ی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم در شهر تهران سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند. از این جامعه،30 دانش‌آموز براساس روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. قبل و بعد از انجام مداخلات، پرسش‌نامه‌ی چندبعدی خود بدن (mbsrq) و پرسش‌نامه‌ی آمیختگی شناختی (cfq) پر شدند. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره با سطح معناداری 05/0 تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد درمان شناختی رفتاری و ذهن‌آگاهی در بهبود تصویر بدن نوجوانان دختر متقاضی جراحی زیبایی اثربخش بوده (p<0/05 ) و بین اثربخشی این دو شیوه‌ی درمان، تفاوت معناداری وجود ندارد (p<0/662). نتیجه‌گیری: درمان شناختی رفتاری هیجان‌مدار و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در بهبود تصویر بدن و کاهش آمیختگی شناختی تاثیرگذار است و برگزاری کلاس‌های بازآموزی و نظارت مستمر برای ثبات تغییرهای به‌وجودآمده، ضروری به نظر می‌رسد.

Comparing the efficacy of emotion-focused cognitive-behavioral therapy with mindfulness based cognitive therapy on body image and cognitive fusion in adolescent girls interested in cosmetic surgery

Background and Aim: Cosmetic surgery as a special and common form of bodybuilding culture has always been a controversial topic in contemporary society. The purpose of this study was to compare the efficacy of emotionfocused cognitivebehavioral therapy with mindfulness based cognitive therapy on body image and cognitive fusion in adolescent girls seeking cosmetic surgery.Methods: This was a quasi experimental intervention study with pretestposttest design with control group. The statistical population of the study consisted of all female secondary school students in the 1st District of Tehran in the academic year 139798. From this community, 30 students were selected based on cluster sampling and randomly divided into three groups: 10 in the first group, 10 in the second group and 10 in the control group (8 sessions with mindfulness programs occasionally). Data were gathered through Multidimensional SelfBody Questionnaire (MBSRQ), Cognitive Fusion Questionnaire (CFQ) and multivariate analysis of covariance.Results: The results showed that cognitive behavioral therapy and mindfulness treatment were effective in improving the body image of adolescent girls seeking cosmetic surgery (P<0.05) and there was no significant difference between the two treatments (P<0.662).Conclusion: Cognitivebehavioral therapy and mindfulness therapy are both effective to improve body image and reduce cognitive interference.