ارزیابی انتقادات کروسیوس به نظریه جهان ‌های ممکن لایب ‌نیتس

دغدغه لایب‌ نیتس در طرح نظریه‌ی بهترین جهان ممکن، دفاع از صفات مطلق الهی در برابر شبهه شرور بود. از نظر او با توجه به صفات مطلق الهی، جهان ممکن کنونی که اقتضای صفات خداوند است، می‌بایست بهترین جهان ممکن باشد. اما از نظر کروسیوس اعتقاد لایب‌نیتس در خصوص بهترین بودن جهان ممکن، به جهت وابستگی ارگانیک به صفات مطلق الهی، تخلف‌ناپذیری اراده الهی از اقتضائات این صفات و حاکمیت اصل جهت کافی بر رفتار همه موجودات از جمله خداوند، اختیار الهی را با چالش مواجه نموده و به لحاظ اخلاقی خطرناک است. کروسیوس با تحلیل مفهومی «بهترین جهان ممکن» این مفهوم را اولاً ناممکن و ثانیاً غیرقابل اثبات می‌داند. از نظر او با وجودِ شرور بالفعل در جهان کنونی، مدافع چنین استدلالی گرفتارِ ناواقع‌گرایی و خوش‌بینی فلسفی است. همچنین نقدهای کروسیوس به اصل جهت کافی، ضرورت شرطی و اصل بهترینِ لایب‌نیتس، در فهم دیدگاه او بسیار حایز اهمیت است. از مزایای دیدگاه او واقع‌گرایی، توانایی بیشتر در توجیه شرور موجود در عالم با توجه به «خیلی خوب» پنداشتنِ جهان بالفعل و سهولت فهم دیدگاه او در موضوع اختیار و آزادی برای عوام‌، می‌باشد. در مقابل درک سطحی از مفهوم آزادی و عدمِ توجه به استلزامات صفت حکمت الهی و تاثیرگذاری آن بر تقویت، جهت‌دهی و تحدید اراده آزادِ خداوند در خلق موجودات، از معایب دیدگاه او در موضوع اختیار می‌باشد. نوآوری نوشتار پیشِ‌‌ رو تبیین تئودیسه‌ی ‌بدیع کروسیوس، مزایا و معایب آن است.

the evaluation of crusius's criticism of leibniz's:theory of possible worlds

leibniz’s concern in preaching and proposing the theory of the best possible world was to defend the absolute divine attributes against evil suspicion. in his view, given the absolute divine attributes, the present possible world, which is a requirement of god’s attributes, must be the best possible universe. the rejection of his theory by skeptics and atheists is not probable and far from expected due to the rejection of the principle of god’s existence. but in terms of crusius’ theism, his critique of leibniz’s theology based on the defense of divine freedom and authority offers a novel and different theology. one of the advantages of crusius ’s view is the similarity and similarity of his view with the theory of the good system of islamic philosophers, but also the ability to justify the evil in the world by considering the actual world &very good& and not &best&. he is based on the principle of sufficient reason and the conditional necessity arising from it in the free actions of god and the ease of understanding his view on the subject of authority and freedom for the masses. on the other hand, not paying attention to the implications of the attribute of divine wisdom and its effect on strengthening, directing and limiting god’s free will in the creation of beings is one of the disadvantages of his view. the novelty of the present paper is to explain the novel view of crusius, its advantages and disadvantages.