وسواسِ ذهنی: تحلیلی بر اساسِ مفاهیمِ کینه‌توزی و بد‌‌وجدانی نزدِ نیچه

وسواسِ ذهنی عبارت است از افکاری ناخواسته که خارج از مهارِ فردِ مبتلا و به‌طورِ مکرّر در ذهن پدیدار میشوند و ایجادِ اضطرابی نامعمول می‌نمایند. فرد، در واکنش، دست به اعمالِ وسواسی می‌زند که دافعِ اضطراب و چونان تمهیدی مراقبتی می‌نمایند، حال آن‌که فاقدِ تاثیری پایدار و، در حقیقت، نوعی حمله به خویش اند؛ این اعمال نه برخاسته از اراده‌ای معطوف به درمان، که برآمده از اراده‌ای معطوف به تخریب اند. وسواسِ ذهنی عموماً به‌عنوانِ بیماری یا اختلالی روانی شناخته می‌شود و از چشم‌اندازی روان‌پزشکانه یا روان‌شناختی موردِ بحث قرار می‌گیرد؛ امّا در این مقاله، با رجوع به آراءِ نیچه و با مدد گرفتن از مفاهیمِ «کینه‌توزی» و «بد‌‌وجدانی» مفاهیمِ کلیدیِ تبارشناسیِ اخلاق تحلیلی فلسفی از وسواسِ ذهنی ارائه می‌شود. بر مبنایِ این تحلیل، بنیادِ وسواس نیروهایی غریزی است که چون نمی‌توانند در بُرون تخلیه شوند، به درون جهت برمی‌گردانند و خود‌‌گناه‌کار‌پنداری را در حکمِ وسیله‌ای برای خودآزاری به کار می‌بندند.

Mental Obsession: An Analysis Based on Nietzschean Concepts of Ressentiment and Bad Conscience

Mental obsession means repeated, unwanted, uncontrollable thoughts which causes unusual anxiety and makes one do obsessive actions, in response. These actions seem to reduce anxiety and be protective; However, not only they do not cure, but also they sicken more by acting as a selfattacking force: Obsessive actions do not come from a will to rehabilitate, but from a will to retaliate. Mental obsession is usually known as a disorder or desease, and it’s regarded and interpreted from a psychiatrical or psychological perspective; But free from these perspectives, this article conducts a philosophical analysis of mental obsession based on “ressentiment” and “bad conscience” –key concepts of Nietzsche’s Geneology of Morals. As a result of this analysis, what underlie mental obsession are instinctive forces that can not discharge themselves outwardly and thus, turn inwards; they create and employ a bad conscience, in order to attack the owner of themselves –the patient.