تحلیل وجودشناختی الهیات تمثیلی توماس آکویناس

تحلیل صفات مشترک میان حق و خلق همواره نظریات گوناگونی را از جانب الهی‌دانان و سایرمتفکرین در حوزه الهیات برانگیخته است. از جمله مهمترین این نظریات الهیات تمثیلی قدیس توماس آکویناس است که از زمان طرح آن همیشه مورد توجه موافقان و مخالفان بوده است. آکویناس که با طرح حمل تمثیلی، راهی میانة اشتراک لفظی و اشتراک معنوی برای این دسته از صفات الهی ارائه داد، سخن گفتن درباره خدا را از رهگذر صفات مخلوقات جایز شمرد و الفاظ این صفات را معنادار دانست. اما با توجه به سخنان او در دو کتاب اصلی اش یعنی «جامع الهیات» و «جامع در رد گمراهان» می‌توان جنبه‌های معرفت‌شناختی و وجودشناختی صفات الهی را که او در طرح نظریه الهیات تمثیلی مدنظر داشته است ملاحظه نمود. در این مقاله با روشی تحلیلی توصیفی به بررسی وجودشناختی الهیات تمثیلی آکویناس پرداخته‌ایم و به این نتیجه دست یافته‌ایم که نباید الهیات تمثیلی آکویناس را تنها نظریه‌ای برای حل مشکل زبان دین در حوزه اسماء و صفات الهی دانست.

The Ontological Analysis of analogical theology of Thomas Aquinas

The analysis of the common traits between truth and creation has always provoked various theories from theologians and other thinkers in the field of theology. One of the most important of these theories is the Analogical theology of St. Thomas Aquinas, which has always been of interest to proponents and opponents since its inception. Aquinas, who by offering ananalogical predication provided a middle ground for equivocal and univocal for this category of divine attributes, considered it permissible to speak of God through the attributes of creatures, and considered the words of these attributes meaningful. But according to his remarks in his two major books, The Summa Theologica and The Summa Contra Gentiles the epistemological and ontological aspects of the divine attributes he envisioned in the theory of allegorical theology can be seen. In this article, we examine the ontological aspects in an analyticaldescriptive way in Aquinas Analogical theology and conclude that Aquinas Analogical theology should not be considered as the only theory for solving the problem of the language of religion in the field of divine names and attributes.