بررسی تاثیر دوگانگی نظر و عملِ ارسطویی در تحولِ عمل‌گراییِپاتنم

در این مقاله سیر تحول عمل گرایی در اندیشه پاتنم مورد بررسی نقادانه قرار می گیرد و نقدهای او به دوگانگی های مختلف و ادعای فروپاشی دوپارگی واقعیت/ ارزش و انتهای سیر عمل گرایی او که منجر به مسئله ی امکان هستی شناسی و صدور اعلامیه ی ترحیم هستی شناسی شد، بیان می گردد. سپس با نگاهی تطبیقی، نظر ارسطو در باب دوگانگی نظر و عمل تقریر می گردد و تفکیک اخلاق به عنوان راهکار کلیدی ارسطو در مسئله ی امکان هستی شناسی مورد مداقه قرار می گیرد. در انتها تبیین می شود که علی رغم نقدهای کوبنده پاتنم به نظرات قبلی خود و تلاش وی برای رهایی از دوگانگی های مختلف، اندیشه ی پراگماتیک او از دوگانگی نظر و عمل ارسطویی رهایی نداشته و همراه همیشگی اندیشه ی پاتنم، از رئالیسم متافیزیکی تا رئالیسم درونی و کثرت گرایی عمل گرایانه بوده است و بر همین مبنا، تحول عمل گرایی پاتنم و تمایل او به اخلاق را می توان با در نظر گرفتن تاثیر دوگانگی نظر و عمل تبیین کرد و به این ترتیب برخلاف نظر پاتنم، نقدهای وی به متافیزیک هیچ گاه مویدی بر تردید در هستی شناسی و صدور اعلامیه ترحیم برای آن نمی گردد، بلکه یادآور اهمیت مسئله ی تفکیک اخلاق در فلسفه امروز و توجهی دوباره به فلسفه ی ارسطو است.