ارائه تحلیل زبانی گیلبرت رایل از مبحث «خود» و مقایسه آن با دیدگاه ملاصدرا

ارائه وتحلیل سنت اندیشه اسلامی به زبان فلسفه معاصرمی‌تواندثمربخش باشد.دراین پژوهش پس ازارائه نظریه رایل ازمبحث«خود»،به سراغ اندیشه ملاصدرارفته‌ ام دراین سپهرمقایسه‌ای جنبه‌هایی ازعلم‌النفس ملاصدرا را کاویده‌ام.به مقتضی تحلیل ازبانی رایل، «من»هیچ‌گونه نامی نیست که بخواهد دلالتی خاص داشته باشد بلکه «من»،«واژه فهرستی»است که معادل «قید»درزبان فارسی است ودلالت آن برگوینده‌ای است که آنرا اظهارمی‌دارد. رایل بر اساس تحلیل زبان این نتیجه را گرفته است که دراستعمالاتیکه «من»قابل جانشینی با «بدن من»نیست،فیلسوفان وغیر فیلسوفان رامجاب ساخته که باید بر «غیر بدن»دلالت کند؛حال آن‌که این پندار اساساًخطاست. نیزپدیده خودآگاهی به‌عنوان مصداقی ازعمل «خود»بر «خود»تبیین زبانی می‌شود؛حال آن‌ک هدراندیشه ملاصدرا، «من»دلالت داردبروجودی که دارای جلوه‌های گوناگون است ودرعین بساطت می‌توان دمحسوس یامتخیل یا معقول باشد،لذا «من»درهراستعمال خودمعنا ییگانه‌ای دارد که پرده ازهستی برمی‌داردکه درآن مقام محقق شده است وظهورکرده است بدون این‌که هیچ‌گونه دلالت مجازی درمیان باشد. لذا هویدا می‌شود نگاه وجودی ملاصدرا لوازم جالبی به لحاظ تحلیل زبان دارد.